Điều gì xảy ra với cơ thể và tâm trí bạn khi bạn buồn?

Nhiều yếu tố như hormone, tiền sử gia đình và thậm chí cả thời tiết cũng có thể khiến bạn buồn.

Khi buồn, cả cơ thể và tâm trí đều phản ứng theo những cách đáng chú ý. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Neuroscience & Biobehavioral Reviews mô tả nỗi buồn được đặc trưng bởi lông mày bên trong nhướn lên, khóe miệng hạ xuống, tốc độ đi bộ chậm lại và tư thế khom xuống. Những dấu hiệu vật lý này phản ánh cách hệ thần kinh của chúng ta điều chỉnh, thường làm giảm mức năng lượng của chúng ta để bảo tồn tài nguyên. "Về mặt tinh thần, nỗi buồn liên quan đến hoạt động gia tăng ở một số vùng não xử lý cảm xúc. Nó có thể khiến chúng ta hướng nội hơn, tập trung vào những mất mát hoặc thậm chí thu mình lại về mặt xã hội", chuyên gia sức khỏe tâm thần Tiến sĩ Ajit Dandekar giải thích. Mặc dù những thay đổi này có thể khiến chúng ta cảm thấy khó chịu, nhưng chúng là một phần của quá trình thích nghi - giúp chúng ta đối phó với những thất bại bằng cách khuyến khích nghỉ ngơi và suy ngẫm, cuối cùng hỗ trợ phục hồi và giải quyết vấn đề.

Tại sao lại buồn vô cớ?

Câu trả lời cho câu hỏi 'Tại sao tôi buồn' thường bắt nguồn từ những tương tác phức tạp trong não và cơ thể. “Ví dụ, sự mất cân bằng trong các chất dẫn truyền thần kinh (như hormone hạnh phúc serotonin) hoặc hoạt động ở các vùng não như hạch hạnh nhân (phần não kiểm soát cảm xúc) có thể tạo ra cảm giác buồn ngay cả khi không có tác nhân kích hoạt bên ngoài. Các yếu tố khác như dao động nội tiết tố, khuynh hướng di truyền hoặc tiền sử chấn thương cảm xúc cũng có thể đóng một vai trò nào đó”, Tiến sĩ Dandekar giải thích.

Đôi khi, nỗi buồn xuất phát từ việc cơ thể diễn giải những thay đổi tinh tế bên trong, như mệt mỏi hoặc sức khỏe đường ruột kém, và bạn có thể cảm thấy buồn bã. Ngay cả những tín hiệu xã hội mà chúng ta có thể không nhận thấy một cách có ý thức cũng có thể gợi lên nỗi buồn. Nỗi buồn vô cớ này không phải lúc nào cũng chỉ ra điều gì đó nghiêm trọng, nó có thể là phản ứng cảm xúc bình thường chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố tinh tế cùng nhau.

Sau đây là một số nguyên nhân có thể xảy ra:

1. Các yếu tố sinh học

Các yếu tố như mất cân bằng hóa học não, đặc biệt là các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin hoặc dopamine, có thể là nguyên nhân. Trên thực tế, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Clinical Autonomic Research nêu rằng các chất hóa học như oxytocin, vasopressin và opioid nội sinh, cùng các hormone như prolactin và testosterone, có thể có thêm tác động đến ngưỡng khóc của một cá nhân. Do đó, điều này cũng có thể ảnh hưởng đến cách bạn phản ứng khi buồn và thời điểm bạn khóc.

2. Thay đổi hormone

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Dialogues in Clinical Neuroscience nêu rằng trước kỳ kinh nguyệt, chị em thường cảm thấy buồn hay cảm giác khó chịu, cáu kỉnh, lo lắng, căng thẳng và tâm trạng chán nản. Sự mất cân bằng hormone trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai cũng có thể góp phần gây ra cảm giác buồn bã không rõ nguyên nhân.

3. Di truyền

Những người có tiền sử gia đình mắc chứng rối loạn tâm trạng có thể dễ bị buồn bã không rõ nguyên nhân hơn. Nghiên cứu do Stanford Medicine công bố cho thấy trong hầu hết các trường hợp trầm cảm, khoảng 50% nguyên nhân là do di truyền. Nghiên cứu cũng nêu rõ rằng xu hướng bị trầm cảm có thể hoàn toàn do di truyền trong một số trường hợp.

4. Ảnh hưởng tâm lý

Các yếu tố như ký ức vô thức hoặc chấn thương chưa được giải quyết có thể gây ra những phản ứng cảm xúc tách biệt. Nghiên cứu do Viện Y tế Quốc gia công bố nêu rõ rằng chấn thương chưa được giải quyết thường ẩn sau những cảm xúc mà mọi người không cho phép mình trải qua. Điều này cũng có thể khiến bạn buồn vô cớ.

5. Nguyên nhân môi trường

Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia nêu rõ rằng ánh sáng mặt trời ảnh hưởng đến mức độ các phân tử giúp duy trì mức serotonin bình thường (hormone hạnh phúc). Thời gian ban ngày ngắn hơn có thể ngăn các phân tử này hoạt động bình thường, góp phần làm giảm mức serotonin vào mùa đông. Ngoài ra, việc thiếu ánh sáng mặt trời có thể dẫn đến ít vitamin D hơn và điều này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề này ở những người mắc chứng SAD trong mùa đông vì vitamin D được cho là thúc đẩy hoạt động của serotonin. Do đó, việc thiếu ánh sáng mặt trời hoặc mất kết nối xã hội cũng có thể tác động tinh tế đến tâm trạng, đôi khi chúng ta không nhận ra.

6. Sức khỏe thể chất

Sức khỏe thể chất kém cũng có thể là lý do gây ra nỗi buồn không rõ nguyên nhân.

Ngay cả sức khỏe thể chất, như tình trạng viêm mãn tính hoặc chế độ ăn uống kém, cũng có thể là câu trả lời cho câu hỏi "Tại sao tôi buồn vô cớ?" Những vấn đề sức khỏe thể chất này thậm chí không cần phải quá lớn. Nghiên cứu do Viện Y tế Quốc gia công bố chỉ ra rằng ngay cả các vấn đề về giấc ngủ, thiếu năng lượng và ít vận động cũng có thể dẫn đến tâm trạng chán nản và thay đổi tâm trạng.

Làm thế nào để giúp bản thân cảm thấy tốt hơn?

Sau đây là một số cách để cảm thấy tốt hơn. 

- Đi bộ hoặc bắt đầu một việc yêu thích có thể đánh lạc hướng tâm trí của bạn và thúc đẩy cảm xúc tích cực.

- Các bài tập thở sâu hoặc chánh niệm giúp điều chỉnh cảm xúc của bạn bằng cách làm dịu hệ thần kinh.

- Nói chuyện với một người mà bạn tin tưởng, có thể giúp bạn cảm thấy nhẹ nhõm hơn.

- Đôi khi, chỉ cần thừa nhận nỗi buồn của bạn mà không phán xét cũng có thể giúp ích - nên nhắc nhở bản thân rằng cảm giác buồn là điều bình thường.

- Tự chăm sóc bản thân, như ăn uống lành mạnh, giữ đủ nước và ngủ đủ giấc, sẽ tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình phục hồi cảm xúc.

Vì vậy, nếu câu hỏi "Tại sao tôi buồn vô cớ?" luôn thường trực trong đầu bạn, hãy thử các bước trên đây để cảm thấy tốt hơn. Những bước đơn giản này, mặc dù không phải là giải pháp tức thời, có thể dần cải thiện tâm trạng của bạn và mang lại sự sáng suốt.

Ánh Dương

Theo Người đưa tin