Trong nhiều năm qua, thói quen “đánh giá dinh dưỡng bằng cân nặng” đã trở thành quan niệm phổ biến của nhiều gia đình Việt. Thế nhưng, các tổ chức y tế như WHO hay Viện Dinh dưỡng Quốc gia đều khẳng định: chỉ số cân nặng không thể phản ánh đầy đủ tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Một đứa trẻ có thể đạt cân nặng chuẩn nhưng vẫn bị thiếu vi chất, đặc biệt là sắt, kẽm, vitamin D hay protein - những yếu tố quyết định đến sự phát triển trí não, hệ miễn dịch và chiều cao. Dưới đây là 6 dấu hiệu cảnh báo trẻ đang thiếu dinh dưỡng nghiêm trọng, dù cân nặng vẫn “đẹp” trên biểu đồ tăng trưởng.

1. Da dẻ xỉn màu, tóc khô và dễ gãy

Làn da và mái tóc là những “tín hiệu” đầu tiên phản ánh tình trạng dinh dưỡng. Khi cơ thể thiếu các vi chất như sắt, kẽm, vitamin A, C hoặc nhóm vitamin B, da trẻ thường trở nên khô ráp, dễ bong tróc, còn tóc thì khô xơ, gãy rụng và mất độ bóng tự nhiên.

Một nghiên cứu trên Tạp chí Pediatric Nutrition cũng ghi nhận rằng, hơn 40% trẻ bị thiếu vi chất có biểu hiện da nhợt nhạt, đặc biệt ở vùng môi và lòng bàn tay (Ảnh: Internet)

Nếu cha mẹ nhận thấy con có tình trạng da tái nhợt, tróc vảy quanh miệng, hay tóc thưa đi nhanh chóng, rất có thể con đang bị thiếu dinh dưỡng tiềm ẩn.

2. Trẻ hay ốm vặt, hệ miễn dịch yếu

Một đứa trẻ thường xuyên bị cảm cúm, ho hoặc viêm họng không hẳn chỉ do thời tiết, mà có thể liên quan đến việc thiếu dinh dưỡng. Cơ thể thiếu kẽm, vitamin D, hoặc protein sẽ khiến hệ miễn dịch hoạt động kém hiệu quả, không đủ khả năng sản sinh kháng thể để chống lại virus và vi khuẩn. Theo các chuyên gia của Harvard Health Publishing, trẻ em có chế độ ăn nghèo đạm hoặc thiếu kẽm thường có số lần mắc bệnh hô hấp cao hơn 1,5 - 2 lần so với nhóm được bổ sung đầy đủ.

Vì vậy, nếu con liên tục “sổ mũi quanh năm”, cha mẹ cần xem lại khẩu phần ăn chứ không chỉ dừng ở việc tăng đề kháng bằng thuốc hay sữa (Ảnh: Internet)

3. Trẻ biếng ăn, chậm tăng chiều cao dù cân nặng vẫn đạt chuẩn

Một nghịch lý thường thấy là có những trẻ trông bụ bẫm nhưng lại không cao lên theo thời gian. Nguyên nhân phần lớn là do cơ thể đang thiếu các khoáng chất như canxi, magie, vitamin D và protein - những yếu tố quan trọng cho sự phát triển của hệ xương. Trong khi đó, việc nạp quá nhiều tinh bột hoặc chất béo lại khiến cân nặng tăng ảo, khiến cha mẹ lầm tưởng là trẻ “đủ chất”. Nếu trẻ ăn ít rau, không thích thực phẩm có nguồn gốc động vật, hoặc thường xuyên bỏ bữa sáng, cơ thể sẽ dần bị thiếu hụt vi chất dù vẫn có cảm giác “no”.

4. Trẻ uể oải, thiếu năng lượng và kém tập trung

Một dấu hiệu điển hình khác của tình trạng thiếu dinh dưỡng là trẻ thường xuyên mệt mỏi, lơ đễnh, học kém tập trung hoặc phản ứng chậm. Sự thiếu hụt sắt, vitamin B12 và acid folic khiến não bộ không được cung cấp đủ oxy, làm giảm khả năng ghi nhớ và tập trung. Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra mối liên hệ giữa thiếu sắt và tình trạng giảm khả năng học tập ở trẻ nhỏ.

Nếu cha mẹ thấy con thường xuyên than “con mệt”, hay buồn ngủ, thậm chí có quầng thâm mắt dù ngủ đủ giấc, thì rất có thể con đang gặp vấn đề dinh dưỡng ở mức tế bào (Ảnh: Internet)

5. Trẻ chậm lành vết thương, hay bị bầm tím hoặc chảy máu nướu

Vitamin C và kẽm là hai dưỡng chất quan trọng giúp cơ thể tổng hợp collagen, phục hồi mô tổn thương và làm lành vết thương nhanh. Khi thiếu chúng, chỉ một vết xước nhỏ cũng có thể mất nhiều ngày để lành, nướu dễ chảy máu khi đánh răng, hoặc trên da xuất hiện các vết bầm tím không rõ nguyên nhân. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể trẻ đang thiếu hụt nghiêm trọng các vi chất cần thiết cho quá trình tái tạo tế bào và củng cố mạch máu.

6. Trẻ thay đổi tính cách, dễ cáu gắt hoặc buồn bã

Dinh dưỡng không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn tác động trực tiếp đến tâm trạng và hành vi. Thiếu vitamin nhóm B, đặc biệt là B6 và B12, có thể gây ra cảm giác mệt mỏi, lo âu, thậm chí trầm cảm nhẹ ở trẻ. Nhiều phụ huynh chia sẻ rằng con họ “trở nên khó chịu, hay nổi nóng” trong giai đoạn ăn uống kém, và khi được bổ sung dinh dưỡng hợp lý, hành vi của con cải thiện rõ rệt. Dù ít được chú ý, đây vẫn là một dấu hiệu cảnh báo mạnh mẽ rằng cơ thể trẻ đang “kêu cứu”.

Thiếu dinh dưỡng không chỉ thể hiện qua con số trên cân mà còn qua những biểu hiện tinh tế trong hành vi, làn da, giấc ngủ hay sức đề kháng của trẻ. Cha mẹ cần quan sát toàn diện, kết hợp cùng bác sĩ dinh dưỡng để xác định chính xác tình trạng cơ thể con, thay vì chỉ dựa vào biểu đồ cân nặng. Một chế độ ăn cân bằng, đa dạng và giàu vi chất – từ rau củ, trái cây đến thực phẩm giàu đạm – chính là “liều thuốc tự nhiên” giúp trẻ phát triển toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần. Bởi chỉ khi được nuôi dưỡng đúng cách, mỗi đứa trẻ mới có thể lớn lên khỏe mạnh, vững vàng và tự tin trên hành trình trưởng thành của mình.

Xem thêm: Chị em muốn có làn da căng mọng, hãy bổ sung 5 loại thực phẩm màu trắng giàu collagen này

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin