Trang chủ Tra cứu Chuyên đề

Tại sao một số người dễ bị muỗi đốt trong khi những người khác thì không?

7:00 PM | 22/05/2025
Khỏe +

Khi mùa hè đến và thời tiết trở nên nóng hơn, muỗi dường như được tiếp thêm năng lượng vô tận và "xuất hiện" theo đàn. Điều kỳ lạ là khi có nhiều người ngồi cùng nhau, một số người thì đầy vết cắn màu đỏ, trong khi những người khác thì vẫn ổn, như thể họ có chức năng đuổi muỗi sẵn có vậy. Hãy cùng Sức khỏe Gia đình tìm hiểu lý do trong bài viết dưới đây.

Vấn đề này luôn là chủ đề nóng ở bất cứ nơi nào. Nhóm máu, thể chất và lượng mồ hôi tiết ra đều được đề cập đến. Nhưng các bác sĩ thực ra đã nhìn thấu điều này từ lâu: yếu tố thực sự quyết định một người có "hấp dẫn muỗi" hay không không phải là sức mạnh thể chất của người đó, mà là một yếu tố rất ít người biết đến - cấu trúc vi khuẩn trên da.

Cấu trúc vi khuẩn trên da

Nói một cách thẳng thắn, muỗi không đốt người mà thực chất chúng đốt "mùi". Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng muỗi chủ yếu dựa vào khứu giác để tìm mục tiêu. Mùi cơ thể con người tỏa ra về cơ bản không phụ thuộc vào mồ hôi.

Tai sao mot so nguoi de bi muoi dot trong khi nhung nguoi khac thi khong?
Trên thực tế, mồ hôi không có mùi khi mới tiết ra. Mùi hôi, mùi cơ thể và những "mùi mà muỗi thích" đều xuất phát từ sự phân hủy của vi khuẩn trên bề mặt da.

Một nhóm chuyên gia côn trùng học từ Đại học Wageningen ở Hà Lan đã từng tiến hành một thí nghiệm trong đó họ chiết xuất mồ hôi từ các bộ phận khác nhau trên cơ thể con người và phân tích các thành phần mùi.

Kết quả cho thấy những người dễ bị muỗi đốt nhất thường có loại vi khuẩn đặc biệt hoạt động mạnh có tên là Brevibacterium trên da. Sau khi phân hủy mồ hôi, loại vi khuẩn này giải phóng một số aldehyde và ketone dễ bay hơi đặc biệt, đóng vai trò là "đèn hiệu dẫn đường" của muỗi.

Do vậy, muỗi không đến vì mồ hôi mà vì bản đồ mùi do những vi khuẩn này tạo ra.

Một số người có cấu trúc hệ vi khuẩn trên da khá đơn giản, với ít vi khuẩn đơn giản, mùi nhẹ và không phức tạp, nên muỗi không thể tìm thấy chìa khóa sau khi tìm kiếm trong thời gian dài; một số người có hệ vi khuẩn hoạt động, chất chuyển hóa phức tạp và mùi mạnh và đặc biệt, khiến họ trở thành mục tiêu yêu thích của muỗi. Điều thậm chí còn thú vị hơn nữa là một phần cấu trúc cộng đồng vi khuẩn này được xác định bởi tự nhiên và liên quan đến gen.

Một báo cáo về bộ gen từ Viện Công nghệ California đã đề cập rằng một số gen ảnh hưởng đến sự đa dạng của vi sinh vật trên da có sự khác biệt rất lớn giữa các nhóm dân tộc khác nhau.

Ở người châu Á, tỷ lệ một số loại vi khuẩn phân bố trên da thấp hơn so với người châu Âu và người Mỹ, điều này cũng khiến một số người châu Á có tỷ lệ bị muỗi đốt thấp hơn một chút trong cùng một môi trường.

Người sản sinh nhiều axit lactic

Khi một người đổ mồ hôi, nhiệt độ cơ thể tăng lên, lượng khí thải carbon dioxide tăng lên và nồng độ axit lactic trên bề mặt da cũng tăng theo. Muỗi rất thích axit lactic. Phòng thí nghiệm hành vi côn trùng của Đại học Harvard đã thử nghiệm rằng khi axit lactic được thêm vào chất tiết da thông thường, phản ứng bám dính của muỗi sẽ ngay lập tức được tăng cường hơn hai lần.

Nói cách khác, khi bạn đổ mồ hôi, axit lactic sẽ được sản sinh ra và cùng với các sản phẩm phân hủy của mùi mồ hôi, "gói kết hợp" này sẽ khiến muỗi đuổi theo và cắn bất kỳ ai có mùi mạnh hơn.

Nhóm máu

Một số người cho rằng đó là vấn đề về nhóm máu, vì nhóm máu O thu hút muỗi nhất. Mặc dù câu nói này được nói quá nhiều nhưng nó vẫn có cơ sở nhất định.

Trung tâm nghiên cứu y khoa Nhật Bản đã từng tiến hành một thí nghiệm quy mô nhỏ, sử dụng thử nghiệm mù đôi và phát hiện ra rằng những người có nhóm máu O có khả năng bị muỗi đốt cao hơn gần 83% so với những người có nhóm máu A.

Nhưng chìa khóa không phải ở bản thân máu mà là ở các kháng nguyên nhóm máu được giải phóng vào da thông qua tuyến mồ hôi. Những cấu trúc glycoprotein nhỏ này cũng có thể là "tín hiệu nhận biết" của muỗi.

Tuy nhiên, tác dụng này chỉ có thể được coi là yếu tố phụ trợ khi so sánh với các yếu tố như axit lactic, nhiệt độ cơ thể và hệ vi khuẩn trên da.

Nội tiết

Một số phụ nữ đặc biệt dễ bị muỗi tấn công trong thời kỳ rụng trứng. Trên thực tế, điều này là do sự thay đổi hormone trong cơ thể ảnh hưởng đến thành phần tiết dịch của da.

Khi nồng độ estrogen tăng cao, tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn và quá trình trao đổi chất của da diễn ra nhanh hơn, làm thay đổi hệ vi sinh vật của da.

Trung tâm Khoa học Sinh học Hành vi của Đức đã tiến hành một loạt thử nghiệm sử dụng muỗi trên những đối tượng có trạng thái hormone giới tính khác nhau và phát hiện ra rằng các thành phần như hexanal và nonanal trong mùi cơ thể của phụ nữ trong thời kỳ rụng trứng có nồng độ cao hơn trong dịch tiết của họ. Đây là những "từ khóa" để muỗi xác định mục tiêu của chúng.

Vì vậy, một số phụ nữ không bị cắn trong mười ngày đầu tiên của tháng, nhưng lại bị cắn rất nhiều trong mười ngày cuối tháng. Đây không phải là tác động tâm lý mà là cơ thể đang “gửi tín hiệu”.

Chức năng gan

Đi sâu hơn nữa, còn có một điểm kỳ lạ hơn nữa: tình trạng chức năng gan cũng sẽ ảnh hưởng đến việc bạn có "thu hút muỗi" hay không. Điều này nghe có vẻ xa vời nhưng thực ra lại rất trực tiếp.

Tai sao mot so nguoi de bi muoi dot trong khi nhung nguoi khac thi khong?
Gan có chức năng chuyển hóa nhiều loại độc tố và sản phẩm phụ của protein. Khi khả năng giải độc yếu, các chất thải này sẽ được bài tiết qua tuyến mồ hôi hoặc tuyến bã nhờn. Và mùi của những chất tiết này chính là mùi mà muỗi thích.

Một cuộc khảo sát do Viện Hàn lâm Y khoa Trung Quốc thực hiện chỉ ra rằng những người bị gan nhiễm mỡ lâu năm hoặc chức năng gan bất thường nhẹ thường bị muỗi đốt nhiều hơn khoảng 35% vào mùa hè so với người bình thường. Điều này cho thấy mùi da có thể là "đèn báo hiệu bệnh gan". Muỗi có thể ngửi thấy mùi ngay lập tức nếu gan có vấn đề.

Người thở mạnh khi ngủ

Muỗi dựa vào hình ảnh nhiệt và khứu giác để định vị kép. Những người thở mạnh, những người ăn nhiều vào ban đêm và những người có nhiệt độ da cao đều là lựa chọn đầu tiên của muỗi. Cụ thể hơn, chân của một số người đổ mồ hôi rất nhiều và môi trường axit trên da cũng là vũ khí lợi hại để thu hút muỗi.

Mồ hôi ở lòng bàn chân có chứa các chất có tính axit như axit isovaleric và axit butyric, có mùi khó chịu đối với con người nhưng lại có mùi thơm đối với muỗi.

Lời khuyên để hạn chế muỗi cắn

Theo các bác sĩ, không nên chỉ dựa vào thuốc chống muỗi hoặc màn chống muỗi mà hãy bắt đầu từ “nguồn gốc mùi cơ thể”. Chế độ ăn uống rất quan trọng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều protein, nhiều chất béo sẽ làm các chất chuyển hóa trong mồ hôi trở nên phức tạp hơn, khiến muỗi dễ bị thu hút hơn; trong khi những người thích ăn nhẹ và nhiều rau có thành phần mồ hôi đơn giản hơn và hàm lượng axit lactic thấp hơn, khiến muỗi khó tìm thấy "điểm nóng".

Một số người thay đổi mùi cơ thể bằng cách bổ sung vitamin B1. Mặc dù bằng chứng khoa học chưa đủ mạnh nhưng một số người đã báo cáo về những tác dụng rõ ràng. Có thể là do cấu trúc các chất chuyển hóa của da đã thay đổi và muỗi không còn quen với mùi đó nữa.

Thanh Thanh

Theo Người đưa tin

Tin liên quan

Tin cùng chuyên đề

TIN KHÁC