1. Thức khuya và ngủ không đủ giấc

Ngủ muộn là “kẻ thù” của hormone nữ giới. Khi cơ thể không được nghỉ ngơi đúng giờ, trục nội tiết vùng dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng sẽ bị rối loạn. Nhiều nghiên cứu cho thấy, phụ nữ thường xuyên thức sau 23h có nguy cơ suy giảm nội tiết estrogen sớm hơn 1-2 năm so với người ngủ đủ giấc. Estrogen vốn đóng vai trò duy trì chức năng buồng trứng, bảo vệ tim mạch, xương và làn da.

Khi lượng hormone này giảm, cơ thể dễ gặp tình trạng kinh nguyệt thất thường, da sạm khô, tóc gãy rụng, tâm trạng cáu gắt và giảm ham muốn (Ảnh: Internet)

Ngoài ra, ban đêm là thời điểm cơ thể sản sinh melatonin - một hormone giúp chống oxy hóa và bảo vệ tế bào buồng trứng khỏi sự lão hóa. Việc thiếu ngủ hoặc ngủ muộn khiến lượng melatonin giảm mạnh, làm tăng tốc độ tổn thương tế bào, khiến buồng trứng “già đi” nhanh hơn bình thường. Vì vậy, phái nữ nên cố gắng đi ngủ trước 23h và đảm bảo giấc ngủ kéo dài ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm để hệ nội tiết được cân bằng.

2. Ăn uống thiếu chất hoặc theo chế độ “ép cân” khắc nghiệt

Một chế độ ăn thiếu khoa học là nguyên nhân khiến buồng trứng “kiệt sức” sớm. Nhiều chị em vì muốn giữ dáng mà loại bỏ hoàn toàn chất béo, tinh bột hoặc chỉ ăn rau củ trong thời gian dài. Tuy nhiên, buồng trứng là cơ quan cần chất béo “tốt” để tổng hợp hormone estrogen và progesterone. Khi cơ thể thiếu hụt năng lượng, quá trình rụng trứng bị gián đoạn, kinh nguyệt thưa dần, và về lâu dài có thể dẫn tới vô kinh hoặc suy buồng trứng sớm.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị phụ nữ nên duy trì chế độ ăn cân bằng với đầy đủ nhóm chất - đặc biệt là các chất béo không bão hòa (từ cá hồi, bơ, hạt óc chó, dầu oliu), vitamin E và C giúp bảo vệ tế bào buồng trứng, cùng nhóm thực phẩm giàu kẽm và sắt như thịt đỏ, trứng, đậu nành, ngũ cốc nguyên hạt.

Bên cạnh đó, việc lạm dụng cà phê, nước ngọt có gas, rượu bia hay đồ ăn nhanh cũng làm tăng stress oxy hóa, khiến các tế bào sinh sản bị tổn thương nhanh hơn (Ảnh: Internet)

3. Căng thẳng kéo dài

Stress không chỉ khiến tinh thần mệt mỏi mà còn là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến suy buồng trứng. Khi cơ thể căng thẳng, tuyến thượng thận tăng tiết cortisol - một hormone đối kháng với estrogen. Lượng cortisol tăng cao trong thời gian dài sẽ làm giảm hoạt động của trục điều hòa nội tiết, dẫn đến rối loạn rụng trứng, thậm chí làm teo nhỏ buồng trứng.

Theo một số khảo sát y khoa, phụ nữ làm việc trong môi trường áp lực cao hoặc thường xuyên lo lắng có tỷ lệ rối loạn kinh nguyệt và suy buồng trứng sớm cao hơn 30-40% so với nhóm còn lại (Ảnh: Internet)

Không những thế, stress còn làm giảm chất lượng giấc ngủ và ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng - tạo thành “vòng xoáy” khiến sức khỏe sinh sản xuống dốc không phanh.

Giải pháp hiệu quả nhất là học cách quản lý căng thẳng. Việc tập yoga, thiền, đi bộ nhẹ mỗi ngày, hoặc đơn giản là dành 10 phút buổi sáng để hít thở sâu, cũng giúp cơ thể điều hòa hormone, cải thiện tâm trạng và phục hồi chức năng buồng trứng.

4. Lạm dụng thuốc tránh thai hoặc không kiểm soát việc dùng hormone

Nhiều phụ nữ trẻ có thói quen dùng thuốc tránh thai khẩn cấp như “biện pháp cứu nguy” sau mỗi lần quan hệ không an toàn. Tuy nhiên, các loại thuốc này chứa hàm lượng hormone tổng hợp rất cao, khi sử dụng thường xuyên sẽ gây ức chế hoạt động của buồng trứng, khiến cơ thể ngừng sản xuất hormone tự nhiên. Dùng lâu dài có thể làm suy giảm khả năng rụng trứng, thậm chí dẫn tới suy buồng trứng sớm.

Không chỉ thuốc tránh thai, một số loại thuốc điều trị mụn, rối loạn nội tiết hoặc giảm cân cũng có thể ảnh hưởng đến trục hormone nếu dùng không theo chỉ định bác sĩ. Điều đáng lo là nhiều người tự ý mua thuốc theo lời truyền miệng hoặc quảng cáo trên mạng, khiến cơ thể bị “nhiễu loạn” nội tiết mà không hay biết.

Các chuyên gia khuyến cáo rằng phụ nữ nên kiểm tra nội tiết định kỳ, đặc biệt là sau tuổi 25 - giai đoạn hormone bắt đầu có dấu hiệu suy giảm nhẹ. Nếu cần dùng thuốc tránh thai hoặc các sản phẩm chứa hormone, phải có chỉ định và theo dõi từ bác sĩ chuyên khoa để tránh những hệ lụy khó phục hồi.

Suy buồng trứng sớm không phải là “án tử” với khả năng sinh sản, nhưng là lời cảnh báo mạnh mẽ rằng cơ thể đang bị tổn thương. Phụ nữ hiện đại có thể bận rộn, áp lực và luôn phải cố gắng hoàn thiện bản thân, nhưng sức khỏe vẫn là nền tảng không thể đánh đổi. Bắt đầu từ việc điều chỉnh những thói quen tưởng chừng nhỏ bé như ngủ sớm, ăn uống lành mạnh, kiểm soát căng thẳng và dùng thuốc đúng cách - chính là cách bạn bảo vệ buồng trứng, bảo vệ sức trẻ và hạnh phúc của chính mình.

Hãy nhớ rằng, buồng trứng không biết nói, nhưng mỗi rối loạn nhỏ đều là tiếng “cầu cứu” thầm lặng. Biết lắng nghe cơ thể hôm nay, bạn sẽ giữ được thanh xuân cho mai sau.

Xem thêm: Chị em muốn có làn da căng mọng, hãy bổ sung 5 loại thực phẩm màu trắng giàu collagen này

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin