Mất nước làm tăng tốc độ lão hóa như thế nào?

Khi được cung cấp đủ nước, màng tế bào duy trì độ đàn hồi tốt, cho phép các chất dinh dưỡng đi vào tế bào một cách trơn tru và các chất thải trao đổi chất được đào thải kịp thời.

Khi cơ thể bị mất nước, tác động trực tiếp nhất là "khô hạn" ở cấp độ tế bào. Hãy tưởng tượng các tế bào trong cơ thể chúng ta giống như những quả bóng bay chứa đầy nước. Khi được cung cấp đủ nước, màng tế bào duy trì độ đàn hồi tốt, cho phép các chất dinh dưỡng đi vào tế bào một cách trơn tru và các chất thải trao đổi chất được đào thải kịp thời. Một khi bị mất nước, các tế bào sẽ dần dần "co lại", gây ra một loạt các vấn đề:

Đầu tiên, màng tế bào trở nên cứng và giòn, giống như thạch mất đi tính đàn hồi sau nhiều ngày bị bỏ quên. Chất dinh dưỡng không thể thẩm thấu vào tế bào, và tế bào bắt đầu "đói". Trong khi đó, chất thải trao đổi chất tích tụ bên trong tế bào, dẫn đến suy giảm chức năng tế bào. Nghiêm trọng hơn, tình trạng mất nước làm tổn thương ty thể, nhà máy sản xuất năng lượng của tế bào. Điều này làm giảm sản lượng năng lượng, dẫn đến mệt mỏi và suy nhược.

Thứ hai, tình trạng mất nước có thể làm trầm trọng thêm hoạt động của các gốc tự do trong cơ thể. Thông thường, các gốc tự do, urê và các chất thải khác được tạo ra từ quá trình trao đổi chất sẽ được bài tiết qua nước tiểu và mồ hôi. Tuy nhiên, tình trạng mất nước làm suy yếu chức năng giải độc của thận, khiến những "chất thải chuyển hóa" này tích tụ trong cơ thể. Các gốc tự do, giống như những "con quỷ nhỏ" phá hoại, tấn công DNA, protein và màng tế bào bên trong tế bào, gây ra tổn thương oxy hóa. Tình trạng mất nước mãn tính cũng có thể làm suy yếu các enzyme chống oxy hóa của cơ thể, vốn có chức năng chống lại các gốc tự do, khiến tế bào dễ bị tổn thương hơn.

Dữ liệu nghiên cứu cho thấy những người uống ít hơn 1,5 lít nước mỗi ngày có làn da lão hóa nhanh hơn 30% so với những người uống đủ nước và trông già hơn tuổi thật; đồng thời, chức năng nhận thức của họ suy giảm nhanh hơn 15% và họ có nhiều khả năng bị mất trí nhớ và phản ứng chậm.

Mối quan hệ giữa tình trạng thiếu nước và các bệnh mãn tính

Ngoài việc làm tăng tốc độ lão hóa, việc uống không đủ nước còn là nguyên nhân tiềm ẩn của nhiều bệnh mãn tính:

Đối với hệ tim mạch, mất nước làm tăng độ nhớt của máu, làm chậm lưu lượng máu và dễ hình thành cục máu đông, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ chỉ ra rằng những người không uống đủ nước mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành cao hơn 40%. Đối với những người bị tăng huyết áp, mất nước cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng huyết áp dao động, gây tổn hại thêm cho sức khỏe mạch máu.

Đối với bệnh nhân tiểu đường, tình trạng mất nước có thể tạo thành một vòng luẩn quẩn: lượng đường trong máu cao dẫn đến đi tiểu thường xuyên, gây mất nước, và mất nước lại làm tăng lượng đường trong máu. Nếu tình trạng này kéo dài, nó sẽ đẩy nhanh các biến chứng ở thận, mắt và thần kinh.

Về sức khỏe thận, tình trạng thiếu nước kéo dài khiến thận phải làm việc gấp đôi để cô đặc nước tiểu, điều này có thể gây tổn thương các tế bào biểu mô ống thận theo thời gian và làm tăng nguy cơ sỏi thận. Dữ liệu cho thấy những người uống ít hơn 1,5 lít nước mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính cao hơn 25% so với những người uống đủ nước.

Mô não chứa 75% là nước. Mất nước ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tế bào não, dẫn đến giảm hiệu quả dẫn truyền thần kinh, mất tập trung, mất trí nhớ và các vấn đề khác. Các nghiên cứu theo dõi dài hạn đã phát hiện ra rằng tình trạng mất nước kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer lên 50%.

Đối với sức khỏe khớp, tình trạng mất nước sẽ làm giảm tiết dịch hoạt dịch, khiến sụn khớp "va chạm" trong quá trình vận động, đẩy nhanh quá trình hao mòn và cuối cùng có thể dẫn đến viêm xương khớp, gây đau và hạn chế vận động.

Hướng dẫn khoa học về nước uống

Vậy, chúng ta nên uống nước như thế nào cho đúng cách? Đối với người trưởng thành trung bình, lượng nước khuyến nghị hàng ngày là khoảng 2 lít (khoảng 8 cốc). Lượng nước này nên được điều chỉnh dựa trên thời tiết và mức độ hoạt động: vào mùa hè hoặc khi đổ mồ hôi nhiều, bạn nên uống thêm 200-300 ml. Trong khi tập luyện, hãy uống 150-200 ml mỗi 30 phút và tránh uống quá nhiều nước cùng một lúc sau khi tập.

Quan trọng hơn, hãy hình thành thói quen uống nước thường xuyên. Đừng đợi đến khi khát mới uống - ngay khi bạn cảm thấy khát, cơ thể bạn đã mất 1-2% nước rồi. Bạn nên thiết lập lịch trình uống nước đều đặn: một cốc nước vào buổi sáng khi thức dậy; một cốc sau mỗi bữa ăn trong ba bữa chính để hỗ trợ tiêu hóa; một cốc lúc 10 giờ sáng và 3 giờ chiều; và một cốc nữa một giờ trước khi đi ngủ, nhưng không quá nhiều để tránh làm gián đoạn giấc ngủ.

Khuyến nghị về nước uống cho các nhóm đặc biệt

Khi chức năng thận suy giảm ở người cao tuổi, nhận thức về tình trạng mất nước của họ cũng chậm lại, khiến họ dễ bị mất nước mà không nhận ra. Khuyến nghị nên uống 2-2,5 lít nước mỗi ngày, thường chia thành nhiều lần uống nhỏ, mỗi lần 100-150 ml. Có thể bổ sung nước sau khi xem TV hoặc đi bộ chẳng hạn.

Người bệnh tiểu đường cần nhiều nước hơn để giúp làm loãng đường huyết và giảm gánh nặng cho thận. Khuyến cáo nên uống 2,5-3 lít nước mỗi ngày. Tuy nhiên, cần tránh thay thế nước bằng đồ uống có đường để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng đường huyết.

Bệnh nhân suy thận cần tuân thủ nghiêm ngặt lời khuyên của bác sĩ về việc kiểm soát lượng nước uống vào. Do chức năng thận suy giảm, việc uống quá nhiều nước có thể khiến thận không được đào thải bình thường, làm tăng gánh nặng cho thận và thậm chí gây phù nề.

Một cách đơn giản để tự theo dõi là quan sát màu nước tiểu: màu vàng nhạt cho biết bạn đã uống đủ nước; màu vàng đậm hoặc nâu cho biết bạn cần uống nước ngay lập tức.

Nước được cho là "thực phẩm bổ sung sức khỏe" tiết kiệm nhất. Hãy hình thành thói quen uống nước thường xuyên, bạn sẽ thấy làn da được cải thiện, năng lượng dồi dào hơn, và thậm chí ít bị cảm lạnh hơn. Đừng đánh giá thấp những ly nước này; chúng chính là "vị cứu tinh" giúp chúng ta luôn khỏe mạnh. Bắt đầu từ hôm nay, hãy luôn mang theo một chai nước bên mình, rèn luyện thói quen uống nước và đầu tư cho sức khỏe của bạn. Hãy bắt đầu ngay hôm nay.

Phong Vũ

Theo người đưa tin