Trước khi nói đến cách kiểm soát, người bệnh cần hiểu rõ bản chất của đau thần kinh tọa. Đây là tình trạng dây thần kinh hông to (dây thần kinh tọa) bị chèn ép hoặc tổn thương, thường do thoát vị đĩa đệm, gai cột sống hoặc thoái hóa đốt sống thắt lưng gây ra. Theo các chuyên gia thần kinh học, hiểu sai về nguyên nhân có thể khiến việc điều trị sai hướng - ví dụ, nhiều người chỉ xoa bóp hoặc dán cao giảm đau mà không chú ý đến tư thế và vận động, dẫn đến tình trạng ngày càng nặng hơn. Do đó, điều đầu tiên cần nhớ là phải điều trị theo nguyên nhân gốc, chứ không chỉ tập trung vào giảm triệu chứng.

1. Duy trì cân nặng hợp lý

Cột sống là trụ đỡ của toàn bộ cơ thể, và mỗi kilogram dư thừa đều làm tăng áp lực lên vùng thắt lưng. Khi trọng lượng cơ thể quá lớn, đĩa đệm dễ bị chèn ép, khiến dây thần kinh tọa tổn thương nặng hơn. Theo khuyến nghị của các chuyên gia cơ xương khớp, người bệnh nên giữ chỉ số BMI trong khoảng 18,5 - 23. Việc giảm cân không chỉ giảm đau mà còn giúp phục hồi vận động tốt hơn.

Để duy trì cân nặng hợp lý, hãy ưu tiên chế độ ăn ít tinh bột tinh chế, nhiều rau xanh, trái cây tươi và protein nạc (Ảnh: Internet)

Uống đủ nước, hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường và rượu bia. Một cơ thể nhẹ nhàng chính là “liều thuốc tự nhiên” tốt nhất cho cột sống.

2. Vận động hợp lý

Nhiều người nghĩ đau lưng là phải nằm nghỉ tuyệt đối, nhưng thực tế, việc ít vận động lại khiến cơ bắp yếu đi và đau nặng hơn. Các bác sĩ khuyến khích bệnh nhân nên duy trì hoạt động nhẹ nhàng - chẳng hạn như đi bộ chậm 20-30 phút mỗi ngày, tập yoga nhẹ cho người đau lưng hoặc bơi lội để giảm áp lực lên cột sống.

Tuy nhiên, người bệnh cần tránh các động tác gập, xoay hoặc nâng vật nặng đột ngột. Nếu công việc buộc phải ngồi nhiều, cứ mỗi 30-45 phút nên đứng dậy đi lại, duỗi lưng và hít thở sâu để giảm căng cơ.

3. Giữ tư thế đúng trong mọi hoạt động

Tư thế sai là “thủ phạm thầm lặng” khiến đau thần kinh tọa kéo dài. Khi ngồi, lưng nên thẳng, hai bàn chân chạm đất, không bắt chéo chân và nên dùng ghế có tựa lưng vừa tầm. Khi đứng, dồn trọng lượng đều lên hai chân, không ưỡn bụng hoặc khom lưng quá mức.

Đặc biệt, khi nâng vật nặng, hãy gập đầu gối, giữ lưng thẳng và nâng bằng lực từ đùi - tuyệt đối không cúi gập người (Ảnh: Internet)

Việc điều chỉnh những thói quen nhỏ trong tư thế giúp giảm đáng kể áp lực lên cột sống và ngăn ngừa cơn đau tái phát.

4. Tập giãn cơ và vật lý trị liệu thường xuyên

Vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi. Các bài tập kéo giãn cơ vùng hông, đùi, gân kheo giúp giải phóng chèn ép dây thần kinh và cải thiện khả năng vận động. Người bệnh có thể tham khảo các bài tập như động tác con mèo - con bò, bridge (nâng hông) hay giãn cơ gân kheo bằng khăn.

Nếu mới bắt đầu, nên tập dưới sự hướng dẫn của chuyên viên để đảm bảo đúng tư thế. Khi duy trì đều đặn, cơ thể sẽ linh hoạt hơn, giảm đau rõ rệt mà không cần phụ thuộc quá nhiều vào thuốc.

5. Quản lý stress và ngủ đúng tư thế

Ít ai biết rằng stress có thể khiến cơn đau thần kinh tọa trở nên dữ dội hơn. Căng thẳng kéo dài khiến các cơ quanh cột sống co cứng, làm tăng áp lực lên dây thần kinh. Hãy học cách thư giãn bằng thiền, yoga hoặc hít thở sâu mỗi ngày để giảm căng cơ.

Giấc ngủ cũng là yếu tố quan trọng. Người bệnh nên nằm nghiêng, kẹp gối giữa hai chân hoặc nằm ngửa với gối kê dưới đầu gối để giữ cột sống ở vị trí tự nhiên.

Tránh nằm sấp vì sẽ làm lưng và cổ bị cong, khiến dây thần kinh bị chèn ép thêm (Ảnh: Internet)

6. Không tự ý dùng thuốc giảm đau kéo dài

Thuốc giảm đau và kháng viêm có thể làm dịu cơn đau nhanh chóng, nhưng dùng lâu dài mà không có chỉ định có thể gây hại gan, thận hoặc dạ dày. Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý tăng liều.

Bên cạnh đó, có thể kết hợp các biện pháp hỗ trợ như chườm ấm, massage nhẹ, châm cứu hoặc trị liệu bằng sóng ngắn - những phương pháp này giúp cải thiện lưu thông máu và giảm đau tự nhiên hơn.

7. Tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển bệnh

Đau thần kinh tọa là bệnh mạn tính, dễ tái phát nếu không được theo dõi đều đặn. Việc tái khám định kỳ giúp bác sĩ đánh giá mức độ phục hồi, điều chỉnh phác đồ và ngăn ngừa biến chứng. Nếu xuất hiện các dấu hiệu như đau lan xuống chân, tê yếu chi hoặc mất cảm giác, cần đến cơ sở y tế ngay - vì đây có thể là biểu hiện của tổn thương thần kinh nghiêm trọng.

Chủ động trong việc theo dõi và chăm sóc bản thân không chỉ giúp giảm đau, mà còn giúp người bệnh duy trì chất lượng cuộc sống lâu dài (Ảnh: Internet)

Kiểm soát đau thần kinh tọa không phải là hành trình ngắn. Điều quan trọng là người bệnh cần kiên trì, hiểu rõ cơ thể và kết hợp đúng giữa điều trị y học và lối sống lành mạnh. Duy trì cân nặng hợp lý, vận động đúng cách, giữ tư thế chuẩn và luôn lắng nghe tín hiệu từ cơ thể – đó chính là bí quyết giúp “sống chung hòa bình” với căn bệnh này. Khi biết cách chăm sóc mình, mỗi ngày trôi qua đều có thể nhẹ nhàng và trọn vẹn hơn.

Xem thêm: Chị em muốn có làn da căng mọng, hãy bổ sung 5 loại thực phẩm màu trắng giàu collagen này

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin