Phổi bình thường khi chụp X-quang hay CT scan sẽ hiện lên với nền đen trong suốt, thể hiện mô phổi thông thoáng. Ngược lại, hình ảnh “phổi trắng xóa” là dấu hiệu cho thấy phổi đang bị tổn thương, viêm, hoặc tích tụ dịch - khí, gây giảm khả năng trao đổi oxy. Dù không hút thuốc, bạn vẫn có thể đối mặt với tình trạng này do nhiều yếu tố khác nhau, từ môi trường, nghề nghiệp, cho đến lối sống hàng ngày.

Dưới đây là 4 lý do phổ biến nhất khiến phổi bị trắng xóa dù bạn không hút thuốc - những yếu tố tưởng chừng vô hại nhưng lại âm thầm “đục khoét” sức khỏe hô hấp từng ngày.

1. Ô nhiễm không khí

Các nghiên cứu y học hiện đại, trong đó có báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ ra rằng ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây tử vong sớm cho hơn 7 triệu người mỗi năm. Bụi mịn PM2.5, khí NO2, CO và các hạt độc hại trong không khí có thể xâm nhập sâu vào phế nang - nơi trao đổi khí của phổi - gây viêm, xơ hóa, thậm chí hình thành mảng trắng trên phim chụp.

Điều đáng lo là bạn không cần sống giữa khu công nghiệp hay gần nhà máy mới bị ảnh hưởng. Ngay trong thành phố, việc hít thở khói xe, bụi xây dựng, hoặc khí thải từ bếp gas cũng đủ làm tổn thương mô phổi theo thời gian (Ảnh: Internet)

Triệu chứng thường gặp là ho khan, thở gấp, đau ngực nhẹ, nhưng phần lớn người bệnh đều chủ quan cho đến khi phát hiện phổi đã bị tổn thương rõ rệt. Giải pháp lúc này không chỉ là đeo khẩu trang hay dùng máy lọc không khí, mà còn cần kiểm tra sức khỏe định kỳ - đặc biệt với người sống ở đô thị hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm.

2. Nhiễm khuẩn và viêm phổi kéo dài

Một trong những nguyên nhân khiến phổi bị “trắng” mà không liên quan đến thuốc lá chính là viêm phổi hoặc các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp. Khi vi khuẩn, virus hoặc nấm tấn công, mô phổi bị viêm và tích tụ dịch, làm mờ nền phổi trên phim chụp.

Ở giai đoạn cấp tính, vùng trắng có thể khu trú, nhưng nếu không được điều trị triệt để, nó sẽ lan rộng, khiến phổi dần xơ hóa (Ảnh: Internet)

Trong nhiều trường hợp, người bệnh bị nhầm lẫn giữa cảm cúm thông thường và viêm phổi nhẹ, dẫn đến điều trị không đúng cách. Các bác sĩ hô hấp cho rằng, tình trạng “phổi trắng xóa” thường xuất hiện ở những bệnh nhân từng mắc viêm phổi tái phát hoặc kéo dài - đặc biệt là người có sức đề kháng yếu, người già và trẻ nhỏ. Để tránh biến chứng, cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị, không tự ý dùng kháng sinh, đồng thời tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn giàu vitamin C, D và luyện tập hít thở sâu mỗi ngày.

3. Tiếp xúc với hóa chất, khói bụi nghề nghiệp

Một nhóm đối tượng dễ gặp tình trạng phổi trắng xóa mà ít ai ngờ đến là những người làm việc trong môi trường độc hại: thợ hàn, công nhân xi măng, dệt may, khai thác than, hoặc sản xuất sơn. Hít phải các hạt bụi silic, amiăng hay khói dung môi trong thời gian dài có thể dẫn đến bệnh phổi kẽ - một dạng tổn thương mạn tính khiến mô phổi bị xơ cứng và mờ trắng trên phim.

Theo Tạp chí Hô hấp châu Âu (European Respiratory Journal), khoảng 20% trường hợp xơ phổi hiện nay liên quan trực tiếp đến yếu tố nghề nghiệp. Điều nguy hiểm là bệnh tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi người bệnh cảm thấy khó thở, mệt mỏi, và hình ảnh phổi đã xuất hiện những vùng trắng lan tỏa.

Để phòng ngừa, những người làm trong ngành nghề có yếu tố nguy cơ cần sử dụng thiết bị bảo hộ đạt chuẩn, khám sức khỏe định kỳ và tránh tiếp xúc trực tiếp với hóa chất trong không gian kín. Phát hiện sớm có thể giúp kiểm soát tổn thương và ngăn phổi tiếp tục xơ hóa.

4. Thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh

Không cần khói thuốc, nhiều thói quen hàng ngày cũng đủ khiến phổi “xuống cấp” nghiêm trọng. Ngủ trong phòng kín, ít vận động, ăn uống nghèo dinh dưỡng, lạm dụng hương liệu hoặc xịt phòng... đều có thể làm giảm khả năng thanh lọc tự nhiên của phổi. Khi cơ thể không được cung cấp đủ oxy và chất chống oxy hóa, mô phổi dễ bị tổn thương, dẫn đến hiện tượng viêm và xơ nhẹ - biểu hiện rõ nhất qua hình ảnh mờ trắng khi chụp phim.

Một yếu tố khác ít được chú ý là việc hít phải khói thuốc thụ động - tức là hít phải khói từ người khác hút. Theo thống kê của CDC Hoa Kỳ, mỗi năm có hơn 1,2 triệu người không hút thuốc tử vong do ảnh hưởng từ khói thuốc thụ động.

Để cải thiện, hãy ưu tiên lối sống “thân thiện với phổi”: tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, uống nhiều nước, tránh tiếp xúc với khói bụi, và đặc biệt là duy trì thói quen hít thở sâu, giúp phổi được “làm sạch” tự nhiên (Ảnh: Internet)

Phổi trắng xóa không phải là bản án, nhưng chắc chắn là một tín hiệu cảnh báo sớm cho thấy hệ hô hấp đang gặp vấn đề. Dù bạn không hút thuốc, điều đó không đồng nghĩa rằng phổi của bạn hoàn toàn khỏe mạnh. Hít thở không khí trong lành, duy trì lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ là ba “chìa khóa” quan trọng giúp bảo vệ phổi khỏi các tổn thương âm thầm. Đừng đợi đến khi ho khan kéo dài, hụt hơi hay hình ảnh phim chụp cho thấy “phổi trắng xóa” mới bắt đầu lo lắng. Hãy chủ động chăm sóc và lắng nghe cơ thể mỗi ngày - bởi phổi chỉ có một, và khi nó “lên tiếng”, mọi sự chủ quan đều có thể phải trả giá đắt.

Xem thêm: Chị em muốn có làn da căng mọng, hãy bổ sung 5 loại thực phẩm màu trắng giàu collagen này

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin