Vậy những quan niệm sai lầm đó là gì? Tại sao cần cảnh giác? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ và có hướng điều chỉnh phù hợp.

1. Uống càng nhiều nước càng tốt để thải axit uric

Điều thường gặp nhất là hiểu nhầm "uống nước để đào thải axit uric" thành "uống nước quá nhiều". Một số người uống hơn 4000 ml nước mỗi ngày và đặt báo thức để uống đúng giờ, nghĩ rằng điều này có thể rửa sạch axit uric.

Kết quả khám sức khỏe cho thấy nồng độ axit uric tăng cao. Đây không phải là vấn đề về nước uống mà là khả năng trao đổi chất của cơ thể không theo kịp tốc độ bổ sung nước.

Nước chúng ta uống cần được lọc và bài tiết qua thận, nhưng axit uric không chỉ được đào thải qua nước. Chất này được vận chuyển tích cực ra ngoài cùng với natri, kali và chất điện giải trong nước tiểu.

Khi lượng nước quá nhiều, máu sẽ bị pha loãng, áp suất thẩm thấu ở ống thận thay đổi sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của chất vận chuyển acid uric.

Đặc biệt với những người có chức năng thận yếu, uống quá nhiều nước sẽ khiến hiệu quả bài tiết axit kém hơn.

Một bài đánh giá được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Bệnh gút Quốc tế năm 2020 đã đề cập rõ ràng rằng có mối quan hệ hình chữ U giữa lượng nước uống quá mức và bài tiết axit uric, và lượng nước uống hơn 3000 ml/ngày thực sự ức chế tốc độ thanh thải axit uric ở một số người.

Uống quá nhiều nước sẽ làm loãng axit dạ dày. Một số người uống nhiều nước trước bữa ăn, về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa, gián tiếp ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa protein, từ đó ảnh hưởng đến quá trình phân hủy purin.

Đó không phải là một đường thẳng mà là một chu trình phức tạp. Cơ thể không phải là một cỗ máy; mỗi liên kết đều ảnh hưởng đến các liên kết khác.

2. Ăn chay để làm giảm axit uric

Một quan niệm sai lầm khác là ăn chay có thể làm giảm axit uric. Mọi người ăn đồ ăn nhẹ vào mùa hè và nếu họ chủ động cắt giảm lượng protein động vật, nhiều người sẽ hoàn toàn dựa vào các sản phẩm từ đậu nành, các loại hạt và trái cây để tồn tại.

Chế độ ăn này làm giảm lượng purin trong thịt, nhưng cũng mang lại nhiều vấn đề đáng kể. Hàm lượng purin trong nhiều sản phẩm từ đậu nành không hề thấp. Ví dụ, đậu nành, đậu xanh và đậu đen chứa hơn 150 mg purin trên 100 gam, đây là những thực phẩm có hàm lượng purin trung bình đến cao.

Một bữa ăn gồm đậu nành lạnh, một cốc sữa đậu nành và một miếng đậu phụ tương đương với một miếng thịt nạc.

Mặc dù protein thực vật dễ hấp thụ nhưng nó có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch ở một số người và tăng hoạt động của con đường tổng hợp axit uric. Hiện tượng này phổ biến hơn ở người dân châu Á.

Trong một nghiên cứu về nam giới Đông Á do Đại học Tokyo công bố năm 2019, người ta phát hiện ra rằng nồng độ axit uric trong máu trung bình ở nhóm tiêu thụ protein thực vật tỷ lệ cao trong thời gian dài cao hơn 0,6 mg/dL so với nhóm đối chứng. Đây không phải là vấn đề dinh dưỡng tốt hay xấu mà là phản ứng khác nhau của các con đường trao đổi chất.

Một số người lại uống nước ép trái cây, vì cho rằng trái cây rất mát, bổ sung nước và tốt cho sức khỏe. Hầu hết các loại nước ép trái cây đều có hàm lượng fructose quá cao. Fructose là yếu tố chính ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa axit uric.

Không giống như glucose, fructose khi chuyển hóa ở gan sẽ ưu tiên tiêu thụ ATP và sản phẩm là một lượng lớn axit uric. Tiêu thụ đồ uống có hàm lượng fructose cao trong thời gian dài, ngay cả những loại được làm từ trái cây nguyên chất, cũng có thể làm tăng nồng độ axit uric.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ đã từng chỉ ra trong một cuộc khảo sát dịch tễ học dinh dưỡng quy mô lớn rằng những người uống hơn 500 ml nước ép trái cây mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh gút cao gấp 1,8 lần.

3. Vận động nhiều vào mùa hè sẽ giúp giảm axit uric

Nhiều người bắt đầu đổ mồ hôi nhiều để giảm cân ngay khi mùa hè đến, nghĩ rằng khi quá trình trao đổi chất diễn ra nhanh hơn, axit uric sẽ tự nhiên giảm xuống. Tuy nhiên, tập thể dục cường độ cao có thể gây tổn thương cơ trong thời gian ngắn và giải phóng creatinine và axit lactic. Các chất chuyển hóa này ức chế cạnh tranh con đường bài tiết axit uric, khiến axit uric tích tụ trong máu.

Một số người cảm thấy chân yếu và chóng mặt ngay sau khi chạy, nghĩ rằng đó là do hạ đường huyết. Trên thực tế, đây là kết quả kết hợp của sự tích tụ axit lactic và tăng axit uric . Bạn có thể tập thể dục, nhưng tốc độ và cường độ phải vừa phải. Bạn không thể mong đợi "làm sạch cơ thể" bằng cách đổ mồ hôi nhiều cùng một lúc.

Nhiều người cho rằng vấn đề axit uric chỉ là một căn bệnh liên quan đến chế độ ăn uống, nhưng thực tế không chỉ có vậy. Thay đổi tâm trạng, lịch trình làm việc và nghỉ ngơi thất thường, căng thẳng quá mức kéo dài sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiết hormone vỏ thượng thận, từ đó làm thay đổi quá trình chuyển hóa nước và muối.

Những người bị căng thẳng quá mức thường bị phù nề, táo bón và mất ngủ. Trong tình trạng này, axit uric không dễ được bài tiết ra ngoài.

Độ nhớt của máu tăng lên, tính thấm của mạch máu giảm xuống, tốc độ lọc của thận tự nhiên trở nên kém. Đây cũng là lý do tại sao một số người không thấy kết quả dù họ có điều chỉnh chế độ ăn uống như thế nào; Nguyên nhân gốc rễ nằm ở trạng thái tinh thần của họ.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất lượng giấc ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng bài tiết axit uric. Đặc biệt đối với những người ngủ không sâu, đỉnh bài tiết axit của thận sẽ bị gián đoạn.

Một nghiên cứu tiếp theo được công bố trên Tạp chí Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ cho biết, ở những người ngủ ít hơn sáu tiếng, tỷ lệ kiểm soát axit uric kém cao hơn khoảng 27% so với những người ngủ tám tiếng.

Không chỉ là ngủ nhiều hơn mà việc ngủ đều đặn và giảm số lần thức giấc vào ban đêm có thể thực sự khôi phục nhịp điệu trao đổi chất của cơ thể. Vào mùa hè, ngày dài đêm ngắn, khiến mọi người dễ đi ngủ muộn. Vào thời điểm này, bạn nên chú ý nhiều hơn đến thói quen sinh hoạt hàng ngày thay vì chỉ trằn trọc vì ánh nắng mặt trời gay gắt.

Do đó, việc giảm axit uric không thể đạt được chỉ bằng một hành động duy nhất; đó là một quá trình có hệ thống. Hãy bắt đầu từ những thói quen lành mạnh, thay đổi từ từ để cơ thể kịp thích nghi và đưa ra những phản ứng tích cực.

Ánh Dương

Theo Người đưa tin