Dữ liệu gần đây từ các phòng khám bệnh gan tại các bệnh viện lớn cho thấy tỷ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ ngày càng tăng, kể cả ở người trẻ tuổi. Xu hướng này đang gây lo ngại cho các bác sĩ. Nhìn chung, sự phát triển của bệnh gan nhiễm mỡ có liên quan chặt chẽ đến chế độ ăn uống, đặc biệt là thực phẩm giàu chất béo. 

Đồ chiên rán

Đầu tiên, đồ chiên rán là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Gà rán, khoai tây chiên, cá rán và bánh bột chiên là những món ăn rất phổ biến mà hầu như ai cũng yêu thích, nhưng chúng lại chứa rất nhiều chất béo, và hầu hết đều được làm từ dầu ăn tái sử dụng, tạo ra chất béo chuyển hóa gây hại trực tiếp cho gan.

Nghiên cứu y khoa cho thấy những người thường xuyên ăn đồ chiên rán hàng tuần có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao gấp gần ba lần so với những người tránh ăn. Hơn nữa, các gốc tự do và chất oxy hóa sinh ra từ nhiệt độ cao của đồ chiên rán có thể đẩy nhanh quá trình tổn thương tế bào gan, và tích tụ lâu dài có thể dẫn đến suy gan. Nói cách khác, mặc dù đồ chiên rán trông có vẻ ngon miệng, nhưng thực chất chúng lại là gánh nặng tiềm ẩn cho gan. Những người thường xuyên ăn đồ ăn nhanh ba bữa một ngày có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ đặc biệt cao.

Thịt nhiều mỡ

Thịt bò, thịt ba chỉ heo, xúc xích và thịt xông khói đều chứa hàm lượng chất béo cực cao, và việc tiêu thụ quá mức có thể dễ dàng làm tăng lượng mỡ tích tụ trong gan. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Điều này đặc biệt đúng với thịt ba chỉ heo và thịt xông khói, vì chúng có thể chứa tới 30% hoặc hơn chất béo, gây ra thách thức đáng kể cho quá trình chuyển hóa của gan.

Thực phẩm giàu chất béo có thể làm tăng cholesterol và triglyceride trong cơ thể.

Đồng thời, thực phẩm giàu chất béo có thể làm tăng cholesterol và triglyceride trong cơ thể. Tình trạng lipid máu tăng cao này không chỉ ảnh hưởng đến gan mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Do đó, trong chế độ ăn uống hàng ngày, mọi người nên cố gắng lựa chọn các loại thịt nạc hoặc không mỡ và chú ý đến cách chế biến để giảm gánh nặng cho gan.

Đồ ăn vặt và đồ uống có đường

Đồ ăn vặt và món tráng miệng nhiều đường còn được mệnh danh là "vua chất béo ẩn". Nhiều người cho rằng bệnh gan nhiễm mỡ chỉ liên quan đến mỡ, nhưng thực tế, lượng đường nạp vào quá nhiều cũng có thể góp phần gây tích tụ mỡ ở gan. Đường được chuyển hóa thành mỡ trong cơ thể. Ăn nhiều bánh ngọt, nước ngọt và kẹo trong thời gian dài không chỉ làm tăng cân mà còn gây tích tụ mỡ trong gan.

Dữ liệu lâm sàng cho thấy những người uống hơn 500ml đồ uống có đường mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn 50% so với những người không uống. Điều này đặc biệt đúng với chế độ ăn nhiều calo, nhiều đường, nhiều chất béo, khiến gan không có đủ không gian để hoạt động. Sự tích tụ đường lâu dài có thể dẫn đến suy giảm chức năng gan và thậm chí là viêm gan. Do đó, việc kiểm soát lượng đường nạp vào là rất quan trọng đối với sức khỏe gan. Điều quan trọng không chỉ là hạn chế đồ ngọt mà còn phải cảnh giác với lượng đường ẩn trong đồ uống và đồ ăn vặt.

Thực phẩm muối

Hơn nữa, không nên xem nhẹ thực phẩm chứa nhiều muối và gia vị. Những thực phẩm tưởng chừng như bình thường như đồ muối chua, dưa muối, ớt ngâm và nước sốt có thể ảnh hưởng đến sức khỏe gan theo nhiều cách khác nhau. Thực phẩm nhiều muối có thể dẫn đến tích tụ natri và nước, làm tăng huyết áp và kích thích sản xuất mỡ gan. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người ăn quá nhiều muối có tỷ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn đáng kể, đặc biệt là ở người trung niên và cao tuổi.

Đồng thời, nhiều loại thực phẩm bảo quản cũng chứa nitrit và các chất phụ gia, nếu tiêu thụ lâu dài sẽ làm tăng gánh nặng chuyển hóa cho gan. Do đó, chúng ta nên cố gắng giảm lượng muối trong chế độ ăn uống hàng ngày và cố gắng sử dụng gia vị tự nhiên thay vì nước sốt nhiều muối khi nấu ăn. Điều này không chỉ giúp duy trì hương vị mà còn giảm gánh nặng cho gan.

Các sản phẩm từ sữa

Cuối cùng, các sản phẩm từ sữa giàu chất béo như kem, bơ và shortening cũng tiềm ẩn gây gánh nặng cho gan. Bánh ngọt, món tráng miệng và đồ uống kem từ các quán cà phê chứa một lượng lớn chất béo bão hòa, khó phân hủy hoàn toàn trong cơ thể và dễ tích tụ trong gan. Dữ liệu y tế cho thấy những người thường xuyên tiêu thụ các sản phẩm từ sữa giàu chất béo có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn đáng kể và cũng dễ bị tăng lipid máu.

Đặc biệt đối với người thừa cân, nếu tiêu thụ quá nhiều các sản phẩm từ sữa giàu chất béo, mỡ tích tụ ở gan sẽ tăng nhanh, thậm chí có thể gây ra viêm gan nhiễm mỡ không do rượu.

Do đó, việc kiểm soát lượng tiêu thụ các sản phẩm từ sữa giàu chất béo một cách vừa phải và lựa chọn các sản phẩm ít béo hoặc không béo là một biện pháp quan trọng để phòng ngừa gan nhiễm mỡ.

Tất nhiên, ngoài việc giảm năm loại thực phẩm giàu chất béo đã đề cập ở trên, việc điều chỉnh lối sống cũng quan trọng không kém. Ăn uống điều độ, kiểm soát tổng lượng calo nạp vào và tăng cường bổ sung protein chất lượng cao và chất xơ có thể giúp giảm tích tụ mỡ gan. Nên ăn nhiều cá, đậu, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Những thực phẩm này không chỉ ít chất béo mà còn giàu chất chống oxy hóa và chất xơ, giúp cải thiện lipid máu và thúc đẩy quá trình chuyển hóa mỡ gan.

Đồng thời, tập thể dục thường xuyên, chẳng hạn như đi bộ nhanh, đạp xe hoặc bơi lội, và ít nhất 150 phút tập thể dục cường độ vừa phải mỗi tuần, có thể làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc kết hợp tập thể dục với can thiệp chế độ ăn uống có thể cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ gần 30% so với chỉ áp dụng chế độ ăn uống.

Khám sức khỏe định kỳ cũng rất quan trọng. Bệnh gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, và các bất thường chỉ có thể được phát hiện thông qua xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh.

Ánh Dương

Theo Người đưa tin