Tuy nhiên, nhiều phụ nữ trung niên, đặc biệt là từ 45 tuổi trở lên, vẫn còn băn khoăn liệu "Có nên tiêm vắc-xin HPV ở tuổi này không?", "Tiêm muộn có còn hiệu quả không?", và "Vắc-xin bảo vệ trong bao lâu?"

Hãy cùng lắng nghe ý kiến của các chuyên gia y tế để hiểu rõ hơn và đưa ra lựa chọn đúng đắn cho sức khỏe của bạn.

Phụ nữ trung niên có nên tiêm vắc-xin HPV không?

Khi nhiều người nghe về vắc-xin HPV, phản ứng đầu tiên của họ là vắc-xin này chỉ cần thiết cho phụ nữ trẻ và tiêm ba mũi là đủ ở độ tuổi 25. Nhưng nhiều người trung niên vẫn tự hỏi trong lòng, liệu việc tiêm vắc-xin khi đã lớn tuổi có hữu ích không? Thời hạn bảo vệ có còn ý nghĩa không?

Thực tế là ngay cả nhiều bác sĩ cũng chưa đưa ra đánh giá rõ ràng về vấn đề này. Nhưng khi ngày càng có nhiều nghiên cứu có liên quan được tiến hành, một số nhận thức mơ hồ đang bắt đầu bị phá vỡ.

Tiêm vắc-xin HPV sau 45 tuổi không phải là một sự lãng phí. Ngược lại, đây có thể là giai đoạn cửa sổ quan trọng đối với một số người. Vấn đề là mọi người không nhận thức được điều đó. Virus HPV không chỉ xuất hiện ở người trẻ tuổi. Các cuộc khảo sát dịch tễ học từ lâu đã phát hiện ra rằng ở những phụ nữ trên 45 tuổi, tỷ lệ tái nhiễm HPV đã tăng lên mức cao thứ hai.

Nói cách khác, nhiễm HPV không phải là bệnh chỉ xảy ra một lần. Bệnh có thể quay trở lại giai đoạn hoạt động sau khi khả năng miễn dịch suy giảm, nội tiết thay đổi và hormone dao động.

Đặc biệt là trước và sau thời kỳ mãn kinh, chức năng bảo vệ niêm mạc âm đạo suy giảm, khả năng miễn dịch tại cổ tử cung suy yếu, tạo điều kiện cho vi-rút dễ xâm nhập. Một số người nghĩ rằng họ đã qua "độ tuổi nguy cơ cao", nhưng thực tế nguy cơ vẫn không giảm, chỉ là không được chú ý đến mà thôi.

Vai trò của vắc-xin không chỉ là ngăn ngừa nhiễm trùng đầu tiên ở những người trẻ tuổi mà quan trọng hơn là nó có thể tăng cường khả năng nhận biết miễn dịch của cơ thể đối với các phân nhóm HPV có nguy cơ cao. Ngay cả khi bạn đã từng bị nhiễm bệnh trước đây, miễn là bệnh chưa phát triển thành nhiễm trùng dai dẳng hoặc tổn thương tiền ung thư thì việc tiêm vắc-xin vẫn có giá trị.

Độ tuổi khuyến cáo tiêm vắc-xin ban đầu của WHO là 9-45 tuổi, nhưng điều này không có nghĩa là vắc-xin không hiệu quả ở độ tuổi trên 45, mà vì các thử nghiệm lâm sàng ban đầu tập trung vào nhóm tuổi này.

Sau đó, cũng có những nghiên cứu trên phụ nữ trên 45 tuổi. Một số dữ liệu cho thấy những phụ nữ được tiêm vắc-xin chín loại ở độ tuổi khoảng 50 vẫn có thể tạo ra phản ứng kháng thể mạnh. Nồng độ kháng thể của họ không khác nhiều so với nhóm trẻ hơn và kéo dài hơn 10 năm.

Một trong những nghiên cứu đa trung tâm được công bố trên tạp chí "Lancet Infectious Diseases" chỉ ra rằng ở phụ nữ trong độ tuổi 46-55, tỷ lệ chuyển đổi kháng thể sau khi tiêm vắc-xin HPV là hơn 96%, cho thấy hệ thống miễn dịch vẫn có khả năng đáp ứng với các thành phần của vắc-xin.

Nhóm nghiên cứu này đã theo dõi giai đoạn này trong gần chín năm và phát hiện ra rằng hiệu quả bảo vệ của vắc-xin vẫn ổn định trong tám năm, không có xu hướng giảm rõ ràng.

Một nghiên cứu khác của Canada cho thấy sau khi tiêm vắc-xin ở nhóm 48 tuổi, hiệu quả bảo vệ của họ chống lại HPV loại 16 và 18 vẫn đạt trên 85%, điều này cho thấy vắc-xin vẫn có hiệu quả ngay cả khi chưa đến "thời kỳ hoàng kim".

Điểm quan trọng hơn là vắc-xin không chỉ nhắm vào quá trình "nhiễm trùng" mà còn giúp cơ thể xây dựng con đường nhận biết vi-rút. Một số phụ nữ bị nhiễm HPV trong những năm đầu đời nhưng bệnh không được điều trị triệt để nên virus có thể ở trạng thái tiềm ẩn ở mức độ thấp.

Các hạt giống vi-rút (VLP) trong vắc-xin không chứa vật liệu di truyền thực sự, nhưng có thể kích thích phản ứng ghi nhớ miễn dịch mạnh mẽ, giúp cơ thể nhận biết khả năng tái hoạt động của vi-rút .

Điều này đã được xác minh nhiều lần trong nghiên cứu miễn dịch học. Đặc biệt ở những người bị suy giảm miễn dịch do rối loạn nội tiết, lo âu kéo dài, rối loạn giấc ngủ, v.v., hiệu ứng "kích hoạt trí nhớ" do loại vắc-xin này tạo ra cần được quan tâm nhiều hơn.

Thời hạn bảo vệ là bao lâu?

Ngoài ra, nhiều người còn hiểu lầm rằng tiêm ba mũi vắc-xin sẽ mang lại khả năng bảo vệ vĩnh viễn. Trên thực tế, vắc-xin không phải là tấm vé vàng để có khả năng miễn dịch và thời gian hiệu quả của vắc-xin cũng không phải là vô hạn.

Thời gian bảo vệ của vắc-xin chín hiệu lực hiện có dữ liệu theo dõi dài nhất là 14 năm, nhưng đây chỉ là dữ liệu của một số ít đối tượng. Người ta thường cho rằng hiệu quả bảo vệ có thể kéo dài khoảng 10 năm.

Sau hơn 10 năm, nồng độ kháng thể sẽ giảm và một số người có thể cần tiêm mũi tăng cường. Một số quốc gia đã bắt đầu đánh giá nhu cầu "tiêm nhắc lại". Nghĩa là, ngay cả khi bạn đã được tiêm vắc-xin khi còn trẻ, bạn vẫn có thể cần được đánh giá lần thứ hai để xem bạn có cần tiêm mũi tăng cường sau khi bạn bước sang tuổi 45 hay không.

Đối với phụ nữ trung niên chưa tiêm vắc-xin, nếu khám sức khỏe không phát hiện nhiễm HPV dai dẳng, không có tổn thương nào trên CIN2, đang trong giai đoạn biến động nội tiết rõ rệt và vẫn có đời sống tình dục năng động thì việc tiêm vắc-xin càng có ý nghĩa hơn.

Mặc dù khả năng bảo vệ không mạnh bằng ở lứa tuổi thanh thiếu niên, nhưng nó có thể làm giảm nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là các phân nhóm HPV có nguy cơ cao là 16, 18, 52 và 58. Đây là loại ung thư cổ tử cung có khả năng gây bệnh cao nhất hiện nay.

Tỷ lệ ung thư cổ tử cung liên quan đến HPV tuýp 16 và 18 lên tới gần 70%. Vắc-xin chín hiệu quả phòng ngừa các loại bệnh này, đây cũng là những vấn đề quan trọng nhất đối với phụ nữ ở độ tuổi này.

Phong Vũ

Theo Người đưa tin