Bữa sáng không chỉ cung cấp năng lượng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh lượng đường trong máu, đặc biệt ở những người mắc bệnh tiểu đường type 1 hoặc type 2. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Diabetes Care (2015), việc ăn sáng đều đặn có thể giúp cải thiện độ nhạy insulin và giảm nguy cơ tăng đường huyết sau bữa ăn.
Tuy nhiên, nếu bữa sáng không được chuẩn bị đúng cách, nó có thể trở thành "kẻ thù" khiến chỉ số đường huyết dao động bất thường. Những sai lầm trong lựa chọn thực phẩm, thời gian ăn hoặc cách chế biến có thể làm tăng đột biến lượng đường trong máu, gây ra các biến chứng nguy hiểm như tổn thương thần kinh, tim mạch hoặc thận.
Dưới đây là 5 lỗi phổ biến mà người tiểu đường thường gặp phải khi ăn sáng:
Lỗi 1: Bỏ bữa sáng
Một trong những sai lầm nghiêm trọng nhất mà người tiểu đường thường mắc phải là bỏ qua bữa sáng. Nhiều người cho rằng việc nhịn ăn sáng sẽ giúp giảm lượng calo hoặc kiểm soát đường huyết tốt hơn, nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại.Theo Hiệp hội Tiểu đường Mỹ (ADA), bỏ bữa sáng có thể làm tăng mức đường huyết sau các bữa ăn khác trong ngày do cơ thể rơi vào trạng thái "đói" và phản ứng bằng cách sản xuất glucose từ gan.
Một nghiên cứu trên The American Journal of Clinical Nutrition (2016) chỉ ra rằng những người tiểu đường bỏ bữa sáng có nguy cơ tăng HbA1c (chỉ số phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2-3 tháng) cao hơn so với những người ăn sáng đều đặn (Ảnh: Internet)
Cách khắc phục: Hãy duy trì thói quen ăn sáng mỗi ngày, dù chỉ là một bữa nhẹ. Một bữa sáng lý tưởng nên bao gồm thực phẩm giàu chất xơ, protein và chất béo lành mạnh, ví dụ như một lát bánh mì nguyên cám với bơ đậu phộng và một quả trứng luộc. Điều này giúp duy trì đường huyết ổn định và cung cấp năng lượng bền vững.
Lỗi 2: Chọn thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế
Carbohydrate tinh chế như bánh mì trắng, bánh ngọt, hoặc ngũ cốc ăn sáng có đường là lựa chọn phổ biến nhưng cực kỳ nguy hiểm cho người tiểu đường. Những thực phẩm này có chỉ số đường huyết (GI) cao, khiến lượng đường trong máu tăng nhanh chóng sau khi ăn.
Thực phẩm có GI cao như khoai tây chiên làm tăng đột biến insulin, gây áp lực lên tuyến tụy và làm mất cân bằng đường huyết (Ảnh: Internet)
Cách khắc phục: Thay vì chọn bánh mì trắng hoặc ngũ cốc ngọt, hãy ưu tiên các loại carbohydrate phức hợp như yến mạch, bánh mì nguyên cám, hoặc gạo lứt. Kết hợp với thực phẩm giàu protein như trứng, sữa chua Hy Lạp không đường, hoặc đậu hũ sẽ giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường, giữ đường huyết ổn định hơn.
Lỗi 3: Ăn sáng quá muộn
Thời điểm ăn sáng cũng quan trọng không kém gì việc chọn thực phẩm. Nhiều người tiểu đường có thói quen ăn sáng muộn, đặc biệt là vào cuối tuần, nhưng điều này có thể làm rối loạn nhịp sinh học và ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát đường huyết. Một nghiên cứu trên Diabetologia (2020) chỉ ra rằng ăn sáng muộn hơn 9 giờ sáng có liên quan đến việc tăng đường huyết sau bữa ăn và giảm độ nhạy insulin ở người tiểu đường type 2.
Cách khắc phục: Cố gắng ăn sáng trong vòng 1-2 giờ sau khi thức dậy, lý tưởng nhất là trước 8 giờ sáng. Nếu lịch trình bận rộn, hãy chuẩn bị sẵn các món ăn sáng lành mạnh như sinh tố yến mạch, sữa chua hoặc bánh mì nguyên cám từ tối hôm trước để tiết kiệm thời gian.
Lỗi 4: Uống nước ép trái cây hoặc đồ uống có đường
Nhiều người tiểu đường cho rằng nước ép trái cây là lựa chọn lành mạnh cho bữa sáng, nhưng thực tế, nước ép trái cây thường chứa lượng đường tự nhiên cao và thiếu chất xơ. Theo nghiên cứu từ Journal of Nutritional Biochemistry (2018), uống nước ép trái cây có thể làm tăng đường huyết nhanh hơn so với ăn trái cây nguyên quả.
Các loại đồ uống có đường như trà sữa, cà phê sữa đóng hộp cũng là "thủ phạm" khiến đường huyết tăng vọt (Ảnh: Internet)
Cách khắc phục: Thay vì uống nước ép, hãy ăn trái cây nguyên quả như táo, lê hoặc quả mọng, vì chất xơ trong trái cây giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường. Nếu muốn uống nước, hãy chọn nước lọc, trà không đường hoặc cà phê đen. Một mẹo nhỏ là thêm một chút quế vào cà phê, vì quế được chứng minh có khả năng cải thiện độ nhạy insulin (theo Diabetes, Obesity and Metabolism, 2019).
Lỗi 5: Không cân bằng chất dinh dưỡng trong bữa sáng
Một bữa sáng thiếu cân bằng, ví dụ như chỉ ăn carbohydrate mà không có protein hoặc chất béo lành mạnh, là nguyên nhân phổ biến khiến đường huyết tăng vọt. Theo chuyên gia nội tiết tại Đại học Nam California, một bữa sáng lý tưởng cho người tiểu đường nên có tỷ lệ cân bằng giữa carbohydrate (40-50%), protein (20-30%) và chất béo lành mạnh (20-30%). Sự thiếu hụt protein hoặc chất béo có thể khiến cơ thể hấp thụ carbohydrate nhanh hơn, gây tăng đường huyết đột ngột.
Cách khắc phục: Hãy xây dựng một bữa sáng đầy đủ dinh dưỡng, ví dụ như một bát yến mạch nấu với sữa không đường, thêm hạt chia, quả óc chó và một ít quả mọng. Protein từ sữa và chất béo lành mạnh từ hạt sẽ giúp làm chậm quá trình tiêu hóa, giữ đường huyết ổn định hơn.
Bữa sáng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết và duy trì sức khỏe tổng thể cho người tiểu đường. Tuy nhiên, những sai lầm như trên có thể khiến đường huyết tăng vọt, gây ra nhiều rủi ro sức khỏe. Bằng cách thay đổi thói quen ăn uống và áp dụng các giải pháp đơn giản như ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, ăn đúng giờ và cân bằng dinh dưỡng, người tiểu đường có thể kiểm soát tốt hơn tình trạng bệnh của mình. Hãy bắt đầu ngày mới với một bữa sáng lành mạnh, được lên kế hoạch cẩn thận, để không chỉ nuôi dưỡng cơ thể mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài. Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc lời khuyên cụ thể, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn phù hợp nhất.
Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin