Formaldehyde là một hợp chất hữu cơ không màu, dễ bay hơi, có mùi hăng mạnh, được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp và sản xuất các sản phẩm gia dụng. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), formaldehyde có thể gây kích ứng da, mắt, mũi, họng và dẫn đến các vấn đề hô hấp như hen suyễn, đặc biệt ở những người nhạy cảm. Nghiêm trọng hơn, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã phân loại formaldehyde là “chất gây ung thư cho con người”, với nguy cơ cao gây ung thư vòm họng và bạch cầu khi tiếp xúc lâu dài. Trong không gian kín như nhà ở, nơi thông gió kém, nồng độ formaldehyde có thể tích tụ đến mức nguy hiểm, đặc biệt từ các vật dụng tưởng chừng vô hại.

Dưới đây là 4 loại vật dụng phổ biến trong nhà có nguy cơ chứa formaldehyde cao mà bạn cần lưu ý và loại bỏ ngay nếu cần thiết.

1. Đồ nội thất gỗ công nghiệp kém chất lượng

Đồ nội thất làm từ gỗ công nghiệp như ván ép, ván dăm hay ván sợi (MDF, HDF) là một trong những nguồn phát thải formaldehyde lớn nhất trong nhà. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Khoa học ĐHQGHN năm 2016, nhân viên làm việc tại các cửa hàng nội thất gỗ có nguy cơ mắc bệnh hiểm nghèo do formaldehyde cao nhất, đặc biệt là với các sản phẩm sử dụng keo chứa formaldehyde như keo urea-formaldehyde (UF).

Những loại keo này, dù giúp tăng độ bền và giảm chi phí sản xuất, lại dễ dàng giải phóng formaldehyde vào không khí, đặc biệt khi gỗ bị sấy khô hoặc ép ở nhiệt độ cao. Các chuyên gia sức khỏe cảnh báo rằng các sản phẩm gỗ công nghiệp không đạt tiêu chuẩn E1 hoặc E0 (tiêu chuẩn giới hạn phát thải formaldehyde) có thể gây ô nhiễm không khí trong nhà, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe qua đường hô hấp.

Nếu nhà bạn có tủ, kệ, bàn ghế làm từ gỗ công nghiệp cũ, có mùi hăng khó chịu hoặc không rõ nguồn gốc, hãy cân nhắc thay thế bằng gỗ tự nhiên hoặc gỗ công nghiệp đạt chuẩn E1, E0 để giảm thiểu rủi ro (Ảnh: Internet)

2. Thảm trải sàn và rèm cửa giá rẻ

Thảm trải sàn và rèm cửa, đặc biệt là những sản phẩm giá rẻ, thường được xử lý bằng các hóa chất chứa formaldehyde để chống nhăn, chống co rút hoặc tăng độ bền màu. Theo báo cáo của EPA, các vật liệu này có thể phát tán formaldehyde trong thời gian dài, đặc biệt trong môi trường kín với luồng không khí hạn chế. Một nghiên cứu tại Việt Nam năm 2012 bởi Viện Khoa học Kỹ thuật Bảo hộ Lao động cho thấy nồng độ formaldehyde trong không khí tại các văn phòng ở Hà Nội vượt quá mức an toàn, phần lớn do các vật liệu như thảm và rèm cửa. Tiến sĩ Saurabh Sethi, chuyên gia tiêu hóa tốt nghiệp Đại học Harvard, nhấn mạnh rằng các hóa chất độc hại trong vật liệu gia dụng có thể gây rối loạn nội tiết và tăng nguy cơ ung thư khi tiếp xúc lâu dài.

Nếu thảm hoặc rèm trong nhà bạn có mùi hăng, gây kích ứng mũi hoặc mắt, hãy thay thế bằng các sản phẩm từ sợi tự nhiên như cotton, len hoặc tre, và đảm bảo chúng được chứng nhận an toàn (Ảnh: Internet)

3. Sơn và keo dán tường kém chất lượng

Sơn tường và keo dán giấy dán tường là những nguồn phát thải formaldehyde tiềm ẩn khác. Các loại sơn phủ và keo dán giá rẻ thường chứa các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), bao gồm formaldehyde, gây ô nhiễm không khí trong nhà. Một nghiên cứu của EPA chỉ ra rằng nồng độ formaldehyde trong nhà mới cải tạo có thể cao gấp nhiều lần so với mức an toàn, đặc biệt khi sử dụng sơn không đạt tiêu chuẩn.

Tiếp xúc lâu dài với formaldehyde từ sơn có thể gây kích ứng da, viêm đường hô hấp và tăng nguy cơ ung thư. Nếu tường nhà bạn mới sơn mà có mùi hăng kéo dài, hoặc giấy dán tường bắt đầu bong tróc kèm mùi khó chịu, hãy kiểm tra chất lượng sản phẩm và thay thế bằng sơn gốc nước không chứa VOCs hoặc giấy dán tường từ vật liệu tự nhiên.

4. Sản phẩm chăm sóc cá nhân chứa chất giải phóng formaldehyde

Ít ai ngờ rằng các sản phẩm chăm sóc cá nhân như dầu gội, sữa tắm, sơn móng tay hoặc mỹ phẩm có thể chứa các chất giải phóng formaldehyde (formaldehyde releasers) như DMDM hydantoin, quaternium-15 hoặc imidazolidinyl urea. Theo Natonic Vietnam, những chất này, dù không trực tiếp liệt kê formaldehyde trong thành phần, có thể phân hủy và giải phóng formaldehyde trong điều kiện nhiệt độ hoặc pH nhất định. Các nghiên cứu từ Hiệp hội Y tế Hoa Kỳ chỉ ra rằng formaldehyde trong mỹ phẩm có thể gây kích ứng da, dị ứng và tăng nguy cơ ung thư khi sử dụng lâu dài.

Nếu bạn nhận thấy các sản phẩm chăm sóc cá nhân có mùi hắc mạnh hoặc gây kích ứng da, hãy kiểm tra bảng thành phần và ưu tiên chọn các sản phẩm được chứng nhận “formaldehyde-free” từ các thương hiệu uy tín (Ảnh: Internet)

Formaldehyde, dù mang lại nhiều lợi ích trong công nghiệp, lại là một mối đe dọa vô hình đối với sức khỏe con người khi tích tụ trong không gian sống. 4 vật dụng kể trên đều tiềm ẩn nguy cơ phát thải hợp chất độc hại này. Để bảo vệ sức khỏe gia đình, hãy ưu tiên sử dụng các sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn như E1, E0 cho gỗ công nghiệp, chọn vật liệu tự nhiên cho thảm và rèm, sử dụng sơn không VOCs, và kiểm tra kỹ thành phần các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Ngoài ra, việc duy trì thông gió tốt, sử dụng máy đo nồng độ formaldehyde và trồng cây xanh trong nhà cũng là những biện pháp hiệu quả để giảm thiểu rủi ro.

Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin