Theo báo cáo từ Hiệp hội Giáo dục và Thúc đẩy Sức khỏe Trung Quốc, hiện tại đang có đến 530.000 trẻ em được ghi nhận mắc tình trạng dậy thì sớm, chiếm tỷ lệ đáng báo động. Đáng lo ngại hơn, các chuyên gia cho biết tình trạng này không chỉ giới hạn ở Trung Quốc mà còn là thực trạng chung tại nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam.

Tại Việt Nam, các chuyên gia y tế ghi nhận số trẻ em dậy thì sớm đang tăng nhanh trong thập kỷ qua, với nhiều hệ lụy về thể chất và tâm lý. Cụ thể, trẻ dậy thì sớm khi lớn lên sẽ thấp hơn các bạn đồng trang lứa, xảy ra nhiều ở nam giới và gây tâm lý thiếu tự tin đến các bạn. Nguyên nhân được cho là do sự tăng sinh các hormone sinh dục trong cơ thể gây cản trở đến việc phát triển khung xương, làm các đầu xương đóng sớm khiến trẻ không thể phát triển chiều cao.

Về phần bạn nữ, dậy thì sớm tạo ra sự thay đổi trên cơ thể, phổ biến nhất là ở vùng ngực, khiến trẻ cảm thấy e ngại, xấu hổ với bạn bè đồng trang lứa, ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của trẻ. Chưa kể, bé gái dậy thì sớm thường hay bị các bệnh liên quan đến phụ khoa khi trưởng thành, như: đa nang buồng trứng, u xơ tử cung,...

Thời điểm dậy thì chính thức sẽ bắt đầu từ năm 12 tuổi. Nếu quá trình dậy thì diễn ra với các bé trai là trước 10 tuổi và bé gái là trước 9 tuổi thì được xác định là dậy thì sớm (Ảnh: Internet)

Nhiều người cho rằng dậy thì sớm đến từ các loại thực phẩm như đậu nành hay thịt gà công nghiệp, nhưng thực tế, nguyên nhân sâu xa của tình trạng này lại đến từ ba thói quen xấu phổ biến sau đây của nhiều trẻ em:

1. Tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính và tivi

Việc trẻ em tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính và tivi gây rối loạn chu kỳ sinh học của cơ thể. Ánh sáng xanh làm giảm sản xuất melatonin - hormone giúp điều hòa giấc ngủ và duy trì sự cân bằng nội tiết. Khi melatonin bị suy giảm, cơ thể sẽ tăng sản xuất các hormone sinh dục như estrogen và testosterone, làm cho trẻ dễ bước vào giai đoạn dậy thì sớm hơn bình thường.

Để khắc phục tình trạng này, cha mẹ cần giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử của trẻ, đặc biệt là vào buổi tối (Ảnh: Internet)

2. Chế độ ăn uống không lành mạnh, nhiều thực phẩm chế biến sẵn

Chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn như đồ chiên rán, thức ăn nhanh, đồ uống có gas và các loại thực phẩm giàu đường, muối, chất bảo quản làm rối loạn quá trình trao đổi chất và kích thích sản xuất hormone sinh dục sớm. Các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và chất bảo quản công nghiệp làm tăng nồng độ leptin - một hormone có vai trò quan trọng trong việc kích thích sự phát triển của các đặc điểm sinh dục thứ cấp. Để tránh tình trạng này, cha mẹ nên xây dựng cho trẻ một chế độ ăn cân bằng với các loại thực phẩm tươi sạch, giàu vitamin và khoáng chất.

Nên tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám và thực phẩm giàu canxi để hỗ trợ phát triển hệ xương và duy trì sự cân bằng hormone tự nhiên trong cơ thể trẻ (Ảnh: Internet)

3. Lối sống ít vận động, thiếu hoạt động thể chất

Trẻ em ngày nay có xu hướng ngồi nhiều, ít vận động, dành nhiều thời gian cho các thiết bị điện tử thay vì tham gia các hoạt động ngoài trời. Lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ béo phì, rối loạn trao đổi chất và gia tăng sản xuất hormone sinh dục, khiến trẻ bước vào giai đoạn dậy thì sớm hơn bình thường. Khi lượng mỡ trong cơ thể gia tăng, nồng độ leptin - hormone có vai trò trong điều chỉnh chu kỳ sinh sản - sẽ tăng cao, kích thích sản xuất estrogen và testosterone.

Để khắc phục tình trạng này, cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời hoặc các trò chơi thể chất để cân bằng lại nội tiết trong cơ thể, như bơi lội, bóng rổ, bóng đá hoặc các trò chơi vận động ngoài trời. Điều này không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn hỗ trợ cơ thể phát triển một cách tự nhiên và cân bằng hơn.

Con số 530.000 trẻ em mắc dậy thì sớm được ghi nhận tại Trung Quốc là một lời cảnh tỉnh rõ ràng cho các bậc cha mẹ Việt Nam về những tác động tiêu cực của lối sống hiện đại lên sức khỏe trẻ em. Và ba nguyên nhân kể trên chính là yếu tố khiến tình trạng dậy thì sớm ngày càng trở nên phổ biến. Để bảo vệ sự phát triển tự nhiên của trẻ, cha mẹ cần điều chỉnh thói quen sinh hoạt của trẻ, xây dựng chế độ ăn cân bằng và khuyến khích trẻ vận động nhiều hơn.

Xem thêm: Hãy bỏ ngay thói quen ăn uống sai lầm này, nếu không muốn “thần chết sớm ghé thăm”

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin