Các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, tim mạch, tai biến hay bệnh thận mãn đều có một điểm chung quan trọng: bắt nguồn từ sự suy yếu, xơ vữa hoặc tắc nghẽn mạch máu. Mạch máu là đường vận chuyển dưỡng chất chính yếu, nhưng khi lòng mạch bị tổn thương, quá trình tuần hoàn sẽ bị rối loạn. Các mảng bám cholesterol tích tụ trên thành động mạch theo thời gian có thể dẫn đến hẹp lòng mạch, làm tăng huyết áp và giảm lưu lượng máu đến các cơ quan. Nguy hiểm hơn, các tổn thương ở thành mạch có thể diễn ra trong âm thầm suốt nhiều năm mà không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, đến khi phát hiện thì tình trạng đã trở nặng.

Nếu bạn đang mắc phải 3 thói quen dưới đây, rất có thể bạn đang từng bước góp phần “phá hoại” mạch máu của chính mình.

1. Lạm dụng thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất béo xấu

Trong chế độ ăn uống hiện đại, thực phẩm chiên rán, thức ăn nhanh, đồ chế biến sẵn hay các loại bánh kẹo ngọt có chứa chất béo chuyển hóa (trans fat) và chất béo bão hòa chiếm tỷ lệ không nhỏ. Đây là những “thủ phạm giấu mặt” gây tổn hại nghiêm trọng đến mạch máu. Khi tiêu thụ quá nhiều chất béo xấu, nồng độ cholesterol “xấu” (LDL) trong máu tăng lên, tạo điều kiện hình thành mảng bám trong thành động mạch, dẫn đến tình trạng xơ vữa và thu hẹp lòng mạch.

Không những vậy, chế độ ăn nhiều dầu mỡ còn làm giảm lượng cholesterol “tốt” (HDL) - vốn có tác dụng vận chuyển cholesterol dư thừa về gan để đào thải. Đây là cơ chế kép khiến cho tình trạng tắc nghẽn mạch máu diễn tiến nhanh hơn và nghiêm trọng hơn. Để thay đổi, bạn nên cắt giảm thực phẩm chiên rán, ưu tiên các phương pháp nấu ăn như hấp, luộc, nướng không dầu.

Tăng cường rau xanh, chất xơ, chất béo tốt từ cá hồi, quả bơ, hạt óc chó và dầu ô liu sẽ giúp mạch máu được “giải cứu” khỏi nguy cơ tích tụ mảng bám nguy hiểm (Ảnh: Internet)

2. Ngồi lâu, ít vận động

Cuộc sống hiện đại với đặc thù công việc văn phòng, thói quen làm việc trước màn hình máy tính hàng giờ liền đã biến con người trở nên ngày càng ít vận động. Việc ngồi lâu một chỗ không chỉ ảnh hưởng đến cột sống hay hệ cơ xương mà còn là nguyên nhân tiềm ẩn phá hoại hệ thống mạch máu.

Khi cơ thể ít vận động, tuần hoàn máu sẽ chậm lại, dễ hình thành cục máu đông ở chi dưới, làm tăng nguy cơ mắc bệnh huyết khối tĩnh mạch sâu. Đồng thời, sự ứ trệ tuần hoàn cũng khiến huyết áp tăng cao, tăng áp lực lên thành mạch và làm tổn thương các mao mạch nhỏ ở mắt, não, thận.

Thói quen lười vận động còn góp phần gây thừa cân - yếu tố nguy cơ cao dẫn đến tăng cholesterol và đề kháng insulin, từ đó càng làm xấu thêm tình trạng xơ vữa động mạch (Ảnh: Internet)

Để cải thiện, các chuyên gia khuyến nghị nên đứng dậy đi lại nhẹ nhàng sau mỗi 30 - 45 phút làm việc, đồng thời duy trì ít nhất 150 phút vận động thể chất vừa phải mỗi tuần, như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hoặc tập yoga.

3. Thức khuya kéo dài, thiếu ngủ kinh niên

Một trong những thói quen bị xem nhẹ nhất nhưng lại có ảnh hưởng mạnh mẽ đến mạch máu là việc thức khuya thường xuyên và ngủ không đủ giấc. Nhiều người cho rằng chỉ cần “ngủ bù” vào cuối tuần là được, nhưng thực tế, việc rối loạn nhịp sinh học kéo dài khiến hệ thần kinh giao cảm hoạt động liên tục, làm tăng nhịp tim, tăng huyết áp và gây co thắt mạch máu.

Thêm vào đó, khi thiếu ngủ, cơ thể sẽ giải phóng nhiều cortisol - hormone gây căng thẳng, góp phần thúc đẩy phản ứng viêm mạn tính ở thành mạch, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Ngủ không đủ còn ảnh hưởng đến chức năng điều hòa đường huyết và lipid máu, làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường và bệnh tim mạch.

Để cải thiện, bạn cần duy trì giờ đi ngủ đều đặn, ngủ đủ từ 7 - 8 giờ mỗi đêm và tạo thói quen thư giãn nhẹ nhàng trước khi ngủ để chất lượng giấc ngủ được cải thiện (Ảnh: Internet)

Sức khỏe mạch máu không thể duy trì tốt nếu bạn vẫn giữ những thói quen xấu như ăn uống nhiều dầu mỡ, lười vận động hay thường xuyên thức khuya. Những hành vi tưởng chừng như nhỏ nhặt ấy lại là gốc rễ của hàng loạt bệnh lý mạn tính nghiêm trọng, có thể âm thầm hủy hoại chất lượng sống và rút ngắn tuổi thọ. Điều đáng mừng là mạch máu có khả năng hồi phục nếu bạn chủ động thay đổi từ sớm. Một lối sống lành mạnh, kết hợp ăn uống điều độ, vận động thường xuyên và ngủ nghỉ hợp lý sẽ giúp hệ mạch máu được bảo vệ toàn diện, từ đó giảm thiểu rủi ro bệnh tật và giúp bạn sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày.

Xem thêm: 6 dấu hiệu này xuất hiện trên bàn tay cảnh báo lượng đường trong máu tăng cao

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin