Đôi mắt không chỉ đơn thuần là cơ quan thị giác mà còn là một phần nhạy bén của cơ thể, có khả năng phản ánh những thay đổi nhỏ nhất trong sức khỏe. Vì mắt là nơi duy nhất trên cơ thể mà bác sĩ có thể nhìn thấy trực tiếp các mạch máu và dây thần kinh mà không cần phẫu thuật. Điều này khiến các biểu hiện bất thường ở mắt trở thành tín hiệu quan trọng, đôi khi xuất hiện trước cả khi bạn cảm nhận được triệu chứng của bệnh.

Từ những thay đổi trong thị lực, màu sắc của lòng trắng mắt, đến cảm giác khó chịu, tất cả đều có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn - chẳng hạn như với 5 căn bệnh sau đây.

1. Tiểu đường

Bệnh tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường type 2, thường diễn tiến âm thầm trong nhiều năm trước khi được chẩn đoán. Một trong những dấu hiệu sớm nhất có thể xuất hiện ở mắt là tình trạng mờ mắt hoặc thị lực dao động. Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA), bệnh võng mạc tiểu đường - một biến chứng của tiểu đường - có thể gây tổn thương các mạch máu nhỏ trong võng mạc, dẫn đến rò rỉ chất lỏng hoặc máu, làm mờ hoặc méo mó tầm nhìn.

Nếu bạn nhận thấy mắt mình đột nhiên khó tập trung, nhìn mờ dù không thay đổi kính hoặc cảm thấy tầm nhìn thay đổi thất thường trong ngày, hãy cảnh giác (Ảnh: Internet)

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Ophthalmology (2020) cho thấy gần 20% bệnh nhân tiểu đường type 2 được phát hiện nhờ các triệu chứng mắt bất thường trước khi có chẩn đoán chính thức. Vì vậy, đừng bỏ qua những thay đổi nhỏ trong thị lực, vì đó có thể là tín hiệu đầu tiên của bệnh tiểu đường.

2. Cao huyết áp

Cao huyết áp, hay tăng huyết áp, thường được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" vì nó ít gây triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, đôi mắt có thể tiết lộ vấn đề này thông qua các mạch máu trong võng mạc.

Cao huyết áp có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong mắt, gây ra hiện tượng co thắt, xuất huyết hoặc phù nề võng mạc (Ảnh: Internet)

Nếu bạn nhận thấy các đốm đỏ nhỏ trong lòng trắng mắt (xuất huyết dưới kết mạc) hoặc cảm giác áp lực trong mắt, đó có thể là dấu hiệu của huyết áp cao. Một nghiên cứu trên Journal of Hypertension (2019) chỉ ra rằng những thay đổi trong võng mạc do cao huyết áp có thể dự đoán nguy cơ đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim. Do đó, việc quan sát kỹ những thay đổi ở mắt có thể giúp bạn phát hiện và kiểm soát huyết áp kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

3. Bệnh tăng nhãn áp

Bệnh tăng nhãn áp (glaucoma) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên toàn thế giới, nhưng thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 60 triệu người trên thế giới mắc bệnh này, và nhiều người chỉ phát hiện khi đã mất đi một phần thị lực không thể phục hồi. Một số dấu hiệu ở mắt có thể cảnh báo sớm bệnh tăng nhãn áp bao gồm cảm giác đau nhức mắt, nhìn thấy quầng sáng quanh nguồn sáng hoặc mất thị lực ngoại biên (nhìn hẹp dần như qua ống kính).

Tăng nhãn áp có thể được phát hiện sớm nếu bạn chú ý đến những thay đổi tinh tế ở mắt. Nếu bạn cảm thấy mắt mình nhạy cảm bất thường với ánh sáng hoặc có cảm giác nặng nề trong mắt, hãy nhanh chóng kiểm tra để bảo vệ thị lực.

4. Bệnh tự miễn

Các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp hay hội chứng Sjögren có thể biểu hiện qua các triệu chứng ở mắt trước khi các triệu chứng khác trở nên rõ ràng. Một trong những dấu hiệu phổ biến nhất là mắt khô, đỏ hoặc cảm giác như có dị vật trong mắt. Theo một nghiên cứu trên American Journal of Ophthalmology (2021), khoảng 30% bệnh nhân mắc hội chứng Sjögren được chẩn đoán nhờ triệu chứng mắt khô dai dẳng trước khi có các dấu hiệu toàn thân khác.

Mắt khô không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tổn thương bề mặt giác mạc nếu không được điều trị (Ảnh: Internet)

Ngoài ra, tình trạng viêm ở mắt, chẳng hạn như viêm màng bồ đào, cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh tự miễn. Nếu bạn thường xuyên cảm thấy mắt khô, đỏ hoặc nhạy cảm bất thường, đừng xem nhẹ, vì đó có thể là dấu hiệu cơ thể đang "kêu cứu".

5. Ung thư

Dù hiếm gặp hơn, một số loại ung thư, đặc biệt là ung thư máu (bệnh bạch cầu) hoặc u hắc tố ở mắt, có thể biểu hiện qua các triệu chứng ở mắt. Ví dụ, xuất huyết võng mạc hoặc sự xuất hiện của các đốm đen bất thường trong tầm nhìn có thể liên quan đến bệnh bạch cầu, theo một báo cáo trên Journal of Clinical Oncology (2018). Ngoài ra, u hắc tố ở mắt - một dạng ung thư hiếm gặp - có thể gây ra các triệu chứng như thay đổi màu sắc ở mống mắt, nhìn mờ hoặc mất thị lực một phần.

Những thay đổi bất thường ở mắt, dù nhỏ, cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư. Vì vậy, nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu kỳ lạ nào, chẳng hạn như đốm đen di động trong tầm nhìn hoặc sự thay đổi màu sắc ở mắt, hãy cảnh giác và tìm kiếm ý kiến chuyên gia.

Đôi mắt không chỉ là công cụ giúp chúng ta nhìn thấy thế giới mà còn là "người bạn" âm thầm cảnh báo về sức khỏe toàn diện của cơ thể. Những dấu hiệu nhỏ như mờ mắt, mắt khô, đỏ hoặc cảm giác bất thường có thể là tín hiệu sớm của các căn bệnh nguy hiểm. Việc quan sát và lắng nghe cơ thể, đặc biệt là đôi mắt, là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe. Đừng chờ đến khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng mới hành động.

Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin