Vitamin D là một loại vitamin tan trong chất béo, có vai trò quan trọng trong việc duy trì nồng độ canxi và phosphat trong máu. Đây là hai yếu tố thiết yếu giúp duy trì xương chắc khỏe, ngăn ngừa bệnh loãng xương và còi xương. Ngoài ra, vitamin D còn ảnh hưởng trực tiếp đến hệ miễn dịch, hệ thần kinh và cơ bắp, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và bảo vệ tim mạch.

Với vai trò như một hormone điều hòa, vitamin D tham gia vào hàng loạt các phản ứng sinh hóa, giúp cơ thể hoạt động hiệu quả và phát triển toàn diện. Vì thế, việc bổ sung vitamin D cho thể là điều rất quan trọng. Nhưng phải bổ sung đủ với nhu cầu của cơ thể, vì thiếu hụt hay dư thừa vitamin D đều dẫn đến nhiều hệ lụy sức khỏe.

1. Nguy cơ sức khỏe khi thiếu hụt vitamin D

Thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng đối với cơ thể. Dưới đây là năm nguy cơ sức khỏe chính khi cơ thể không được cung cấp đủ vitamin D:

- Loãng xương và còi xương: Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ canxi, khoáng chất cần thiết để duy trì xương chắc khỏe. Khi thiếu hụt vitamin D, cơ thể không thể hấp thụ đủ lượng canxi cần thiết, dẫn đến tình trạng loãng xương ở người lớn và còi xương ở trẻ em.

Những người bị loãng xương thường dễ gặp phải tình trạng gãy xương và đau nhức, trong khi trẻ em còi xương có thể bị biến dạng xương nghiêm trọng (Ảnh: Internet)

- Suy giảm miễn dịch: Vitamin D tham gia vào việc điều hòa chức năng miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Khi thiếu vitamin D, hệ miễn dịch sẽ hoạt động kém hiệu quả, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng như cảm lạnh, cúm, viêm phổi và các bệnh về đường hô hấp khác. Những người có hệ miễn dịch yếu do thiếu vitamin D cũng dễ bị mắc các bệnh mạn tính hơn.

- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiếu hụt vitamin D có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm tăng huyết áp, đột quỵ và đau tim. Vitamin D giúp duy trì sức khỏe của thành mạch và hỗ trợ điều hòa huyết áp, do đó khi thiếu hụt, các vấn đề về tim mạch dễ xuất hiện.

- Trầm cảm và suy giảm tinh thần: Vitamin D không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn có liên hệ chặt chẽ với sức khỏe tinh thần. Những người thiếu vitamin D thường dễ mắc phải tình trạng trầm cảm, lo âu và suy giảm trí nhớ.

Đặc biệt, ở người lớn tuổi, việc thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến bệnh Alzheimer và các dạng suy giảm nhận thức khác (Ảnh: Internet)

- Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường: Thiếu hụt vitamin D cũng được liên kết với sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Vitamin D có vai trò trong việc điều hòa insulin, hormone kiểm soát đường huyết. Khi thiếu vitamin D, sự điều tiết insulin bị suy giảm, dẫn đến tình trạng đường huyết tăng cao và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tăng lên.

2. Nguy cơ sức khỏe khi dư thừa vitamin D

Dư thừa vitamin D cũng gây ra những hậu quả không mong muốn cho sức khỏe, đặc biệt khi nồng độ trong cơ thể quá cao. Dưới đây là năm nguy cơ sức khỏe chính khi cơ thể bị dư thừa vitamin D:

- Tăng nồng độ canxi trong máu: Dư thừa vitamin D có thể dẫn đến tình trạng tăng nồng độ canxi trong máu (hypercalcemia). Điều này gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, khát nước liên tục và mệt mỏi.

Nồng độ canxi quá cao cũng có thể dẫn đến sự hình thành sỏi thận và tổn thương thận (Ảnh: Internet)

- Tổn thương thận: Khi cơ thể hấp thụ quá nhiều canxi do dư thừa vitamin D, thận sẽ phải hoạt động quá tải để lọc lượng canxi này ra khỏi cơ thể. Điều này có thể dẫn đến tổn thương thận, sỏi thận và suy thận. Đặc biệt, những người có tiền sử bệnh thận nên cẩn trọng trong việc bổ sung vitamin D.

- Loãng xương và gãy xương: Dù vitamin D có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, việc dư thừa vitamin D lại có thể gây ra tác dụng ngược. Khi lượng vitamin D quá cao, cơ thể sẽ giảm khả năng tái hấp thụ canxi từ xương, dẫn đến tình trạng loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương.

- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Giống như khi thiếu hụt, việc dư thừa vitamin D cũng ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Nồng độ canxi cao trong máu do dư thừa vitamin D có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và các vấn đề liên quan đến tim mạch.

- Nguy cơ tổn thương mô mềm: Một hệ quả khác của việc dư thừa vitamin D là sự tích tụ canxi trong các mô mềm của cơ thể, chẳng hạn như phổi, tim và mạch máu. Điều này có thể gây ra các tổn thương nghiêm trọng, làm giảm chức năng của các cơ quan và tăng nguy cơ tử vong.

Bổ sung vitamin D bao nhiêu là đủ và nên bổ sung từ nguồn nào?

Thiếu hụt hay dư thừa vitamin D đều có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, vì vậy điều quan trọng là duy trì một lượng vitamin D hợp lý. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người trưởng thành nên bổ sung khoảng 600 đến 800 IU (đơn vị quốc tế) vitamin D mỗi ngày. Trẻ em, người già và những người có nguy cơ thiếu hụt vitamin D có thể cần nhiều hơn, nhưng việc bổ sung cần được giám sát bởi bác sĩ để tránh tình trạng dư thừa.

Nguồn vitamin D tự nhiên chủ yếu đến từ ánh sáng mặt trời, vì cơ thể có thể tự sản xuất vitamin D khi tiếp xúc với ánh nắng (Ảnh: Internet)

Ngoài ra, các nguồn thực phẩm giàu vitamin D bao gồm cá hồi, cá thu, lòng đỏ trứng, và các sản phẩm từ sữa bổ sung. Việc sử dụng thực phẩm chức năng cũng có thể giúp bổ sung vitamin D, nhưng cần được thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ.

Vitamin D là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Thiếu hụt hoặc dư thừa đều gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với cơ thể, từ ảnh hưởng đến xương khớp cho đến hệ tim mạch, miễn dịch và tinh thần. Để bảo vệ sức khỏe, hãy duy trì mức vitamin D ở ngưỡng vừa đủ, kết hợp giữa việc tiếp xúc ánh nắng và ăn uống hợp lý. Sự cân bằng chính là chìa khóa để cơ thể phát triển khỏe mạnh và bền vững.

Xem thêm: Cánh tay và đùi của những người thiếu ngủ thường béo hơn, đặc biệt là ở phụ nữ

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin