Ung thư vú xảy ra khi các tế bào trong mô vú phát triển bất thường và không kiểm soát được, hình thành nên khối u ác tính. Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao hơn do các yếu tố di truyền, lối sống, hoặc môi trường.

Theo chuyên gia hàng đầu về ung thư vú, việc hiểu rõ bạn thuộc nhóm nguy cơ nào sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe của mình. Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra những nhóm người có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn, dựa trên dữ liệu từ các nghiên cứu khoa học và phân tích lâm sàng.

Dưới đây là 5 nhóm người được các chuyên gia cảnh báo cần đặc biệt quan tâm.

1. Phụ nữ có tiền sử gia đình mang gen đột biến BRCA1 hoặc BRCA2

Một trong những yếu tố nguy cơ rõ rệt và quan trọng nhất là di truyền. Theo nghiên cứu được công bố trên Journal of the National Cancer Institute (2021), phụ nữ mang đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2 có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp 10-20 lần so với người không mang đột biến này.

2 gen này đóng vai trò sửa chữa DNA, và khi bị đột biến, khả năng kiểm soát sự phát triển tế bào bị suy giảm, dẫn đến nguy cơ ung thư. Tiến sĩ Mary-Claire King, người phát hiện ra gen BRCA1, nhấn mạnh rằng: “Những người có tiền sử gia đình mắc ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng ở độ tuổi trẻ cần xét nghiệm gen để đánh giá nguy cơ.” Đặc biệt, nếu mẹ, chị em gái, hoặc họ hàng gần có tiền sử mắc bệnh, nguy cơ sẽ tăng lên đáng kể.

Nhóm này cần tầm soát định kỳ từ sớm từ tuổi 25-30, bao gồm chụp MRI vú và siêu âm (Ảnh: Internet)

2. Phụ nữ trên 50 và sau mãn kinh

Tuổi tác là yếu tố nguy cơ không thể thay đổi. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), hơn 70% ca ung thư vú được chẩn đoán ở phụ nữ trên 50 tuổi, với tỷ lệ mắc bệnh tăng mạnh sau mãn kinh. Nguyên nhân một phần do sự thay đổi nội tiết tố, khi mức estrogen giảm nhưng vẫn kích thích mô vú ở một số người. Một nghiên cứu năm 2023 trên The Lancet Oncology chỉ ra rằng phụ nữ mãn kinh muộn (sau 55 tuổi) có nguy cơ cao hơn 20% so với những người mãn kinh sớm.

Phụ nữ sau mãn kinh cần chụp nhũ ảnh định kỳ 1-2 năm/lần và duy trì lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ. Nhóm này cũng cần chú ý đến các triệu chứng như khối u ở vú hoặc thay đổi hình dạng vú.

3. Người có lối sống không lành mạnh, bao gồm béo phì và ít vận động

Lối sống đóng vai trò quan trọng trong việc làm tăng nguy cơ ung thư vú. Một phân tích tổng hợp được công bố trên British Journal of Cancer (2022) cho thấy phụ nữ béo phì sau mãn kinh có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn 30% so với những người có cân nặng bình thường. Lý do là mô mỡ dư thừa sản xuất estrogen, kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư nhạy cảm với hormone.

Bên cạnh đó, những người ít vận động có nguy cơ cao hơn 10-15%, theo nghiên cứu của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) (Ảnh: Internet)

Chỉ cần 150 phút tập thể dục vừa phải mỗi tuần có thể giảm đáng kể nguy cơ ung thư vú. Hút thuốc lá, uống rượu bia quá mức cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ, đặc biệt ở phụ nữ trẻ.

4. Phụ nữ sử dụng liệu pháp hormone thay thế lâu dài (HRT)

Liệu pháp hormone thay thế (HRT) thường được sử dụng để giảm triệu chứng mãn kinh, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ đối với ung thư vú. Theo một nghiên cứu quy mô lớn trên The Lancet (2019), phụ nữ sử dụng HRT liên tục trong hơn 5 năm có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn 30% so với những người không sử dụng. Nguy cơ này tăng lên nếu sử dụng kết hợp cả estrogen và progestin.

Phụ nữ cần thảo luận kỹ với bác sĩ về lợi ích và rủi ro của HRT, đặc biệt nếu họ có tiền sử gia đình mắc ung thư vú. Những người thuộc nhóm này nên cân nhắc các phương pháp thay thế không dùng hormone và theo dõi sức khỏe vú định kỳ.

5. Phụ nữ chưa từng mang thai hoặc sinh con muộn sau 35 tuổi

Việc không mang thai hoặc sinh con muộn cũng làm tăng nguy cơ ung thư vú. Theo nghiên cứu của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI), phụ nữ chưa từng mang thai có nguy cơ cao hơn 20% so với những người có con trước 30 tuổi.

Sinh con muộn sau 35 tuổi còn làm tăng nguy cơ cao hơn do thời gian tiếp xúc với estrogen cao hơn trước khi mang thai (Ảnh: Internet)

Ngoài ra, việc không cho con bú cũng làm tăng nhẹ nguy cơ, vì cho con bú giúp giảm số chu kỳ kinh nguyệt và ổn định hormone. Phụ nữ thuộc nhóm này cần chú ý tầm soát sớm và duy trì lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ.

Ung thư vú là một căn bệnh có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc nhận biết các nhóm nguy cơ cao là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe. Hãy lắng nghe cơ thể mình, thực hiện chụp nhũ ảnh định kỳ, và duy trì lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ ung thư vú.

Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin