Ngồi lâu một chỗ, hay còn gọi là "lối sống tĩnh tại" (sedentary lifestyle), đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of the National Cancer Institute năm 2020, những người dành hơn 8 tiếng mỗi ngày để ngồi mà không có hoạt động thể chất đều đặn có nguy cơ mắc các bệnh mãn tính cao hơn đáng kể so với những người vận động thường xuyên. Đặc biệt, các nhà khoa học đã tìm thấy mối liên hệ rõ ràng giữa thời gian ngồi lâu và sự gia tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư.

Điều đáng lo ngại là, ngay cả những người tập thể dục đều đặn nhưng vẫn ngồi quá nhiều trong ngày cũng không hoàn toàn miễn nhiễm với những nguy cơ này. Vậy, chính xác thì lối sống tĩnh tại ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể, và những loại ung thư nào đang rình rập những người có thói quen này?

1. Ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư có mối liên hệ chặt chẽ nhất với lối sống tĩnh tại. Theo một nghiên cứu được công bố trên British Journal of Cancer năm 2019, những người ngồi lâu hơn 6 tiếng mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn 36% so với những người vận động thường xuyên.

Lý do là khi cơ thể ít vận động, quá trình trao đổi chất bị chậm lại, dẫn đến tích tụ các chất độc hại trong ruột (Ảnh: Internet)

Ngoài ra, ngồi lâu còn làm giảm lưu thông máu đến khu vực khung chậu, gây viêm mãn tính - một yếu tố thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư. Đặc biệt, lối sống ít vận động làm tăng nồng độ insulin và các yếu tố tăng trưởng trong máu, tạo điều kiện cho các tế bào ung thư phát triển, đặc biệt ở đại tràng và trực tràng.

2. Ung thư nội mạc tử cung

Đối với phụ nữ, ngồi lâu một chỗ có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung, một loại ung thư phát triển ở lớp niêm mạc bên trong tử cung. Một nghiên cứu quy mô lớn được thực hiện bởi Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society) năm 2021 cho thấy, phụ nữ ngồi hơn 7 tiếng mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung cao hơn 24% so với những người ngồi dưới 4 tiếng. Nguyên nhân chính là do lối sống tĩnh tại làm tăng mức estrogen trong cơ thể, hormone này khi dư thừa có thể kích thích sự phát triển bất thường của các tế bào nội mạc tử cung.

Ngoài ra, thừa cân - một hệ quả phổ biến của việc ngồi lâu - cũng làm trầm trọng thêm nguy cơ này, vì mô mỡ sản sinh thêm estrogen (Ảnh: Internet)

3. Ung thư phổi

Mặc dù ung thư phổi thường được biết đến với mối liên hệ với hút thuốc lá, nhưng các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng lối sống tĩnh tại cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh này. Theo một phân tích tổng hợp được công bố trên Lung Cancer năm 2022, những người ngồi lâu hơn 8 tiếng mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn 20% so với những người vận động thường xuyên, ngay cả khi họ không hút thuốc.

Các nhà khoa học giải thích rằng, khi cơ thể ít vận động, phổi không được kích thích hoạt động hiệu quả, dẫn đến giảm oxy hóa và tích tụ các chất gây viêm trong phổi. Hơn nữa, việc ngồi lâu còn làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể khó chống lại các tế bào bất thường.

4. Ung thư vú

Ung thư vú, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh, cũng có liên quan đến thói quen ngồi lâu. Một nghiên cứu được công bố trên Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention năm 2020 cho thấy, phụ nữ ngồi hơn 6 tiếng mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn 10-15% so với những người vận động đều đặn. Cơ chế tương tự như ung thư nội mạc tử cung, đó là sự gia tăng nồng độ estrogen và insulin do lối sống tĩnh tại. Ngoài ra, ngồi lâu còn làm giảm sản xuất các protein chống viêm, khiến cơ thể dễ bị tổn thương hơn trước các tác nhân gây ung thư.

Giải pháp giúp giảm nguy cơ

Để giảm nguy cơ mắc các loại ung thư liên quan đến lối sống tĩnh tại, việc thay đổi thói quen hàng ngày là vô cùng quan trọng. Các chuyên gia khuyến nghị nên đứng dậy và vận động nhẹ nhàng sau mỗi 30-60 phút ngồi, chẳng hạn như đi bộ nhanh, vươn vai hoặc thực hiện các bài tập stretching.

Ngoài ra, duy trì ít nhất 150 phút tập thể dục cường độ trung bình mỗi tuần, chẳng hạn như đi bộ nhanh, đạp xe hoặc bơi lội, có thể mang lại hiệu quả đáng kể (Ảnh: Internet)

Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau xanh, trái cây và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn cũng góp phần giảm nguy cơ ung thư. Quan trọng hơn, việc nâng cao nhận thức về tác hại của lối sống tĩnh tại sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Thói quen ngồi lâu một chỗ, dù phổ biến trong cuộc sống hiện đại, lại là một “kẻ thù thầm lặng” đối với sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư đại trực tràng, nội mạc tử cung, phổi và vú. Những con số và nghiên cứu khoa học đã gióng lên hồi chuông cảnh báo, thôi thúc chúng ta thay đổi lối sống ngay từ hôm nay. Hãy đứng dậy, vận động để cơ thể bạn cảm ơn bạn trong tương lai!

Xem thêm: Đổ mồ hôi liên tục ngay cả khi ở phòng máy lạnh, cơ thể bạn đang cảnh báo điều gì?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin