Hệ vi sinh vật đường ruột, với hàng nghìn tỷ vi khuẩn, không chỉ hỗ trợ tiêu hóa mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng, năng lượng và khả năng miễn dịch. Theo Tiến sĩ Emeran Mayer, chuyên gia về mối liên hệ não-ruột tại Đại học UCLA, “đường ruột khỏe mạnh là nền tảng của một cơ thể khỏe mạnh, nhưng những thói quen sai lầm có thể phá vỡ sự cân bằng vi sinh, dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như hội chứng ruột kích thích, viêm ruột, thậm chí là bệnh tim”.

Khi đường ruột “kêu cứu”, cơ thể sẽ phát ra những tín hiệu như đầy hơi, táo bón, mệt mỏi kéo dài hoặc thậm chí là thay đổi tâm trạng. Đáng lo ngại, nhiều thói quen tưởng chừng tốt lại chính là thủ phạm gây ra những vấn đề này, ví dụ như với 7 thói quen sau đây.

1. Uống quá nhiều nước ép detox

Nước ép detox từ rau củ, trái cây thường được quảng bá như một cách làm sạch cơ thể, nhưng việc lạm dụng có thể gây hại. Theo nghiên cứu từ Đại học Harvard (2022), nước ép detox loại bỏ gần hết chất xơ - thành phần thiết yếu nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi trong đường ruột. Thiếu chất xơ, hệ vi sinh vật suy yếu, dẫn đến mất cân bằng vi khuẩn. Hơn nữa, lượng đường tự nhiên trong nước ép, dù là từ trái cây, có thể nuôi dưỡng vi khuẩn gây hại nếu tiêu thụ quá mức.

Thay vì uống nước ép liên tục, bạn nên ăn nguyên trái cây và rau củ để giữ chất xơ và cân bằng dinh dưỡng (Ảnh: Internet)

2. Lạm dụng thực phẩm “không đường” (sugar-free)

Nhiều người chọn thực phẩm “không đường” để giảm cân hoặc kiểm soát đường huyết, nhưng ít ai biết rằng các chất làm ngọt nhân tạo như aspartame, sucralose có thể tàn phá hệ vi sinh đường ruột. Một nghiên cứu trên Journal of Toxicology and Environmental Health (2024) cho thấy, chất làm ngọt nhân tạo làm giảm đáng kể số lượng vi khuẩn có lợi như Bifidobacterium và Lactobacillus, đồng thời tăng vi khuẩn gây viêm. Nếu bạn muốn thay thế đường, hãy ưu tiên các chất ngọt tự nhiên như mật ong hoặc siro cây phong, nhưng vẫn cần sử dụng ở mức vừa phải.

3. Ăn quá nhiều thực phẩm giàu protein

Chế độ ăn giàu protein, đặc biệt từ thịt đỏ hoặc thực phẩm chế biến sẵn, đang được ưa chuộng trong các chế độ ăn kiêng như keto hoặc low-carb. Tuy nhiên, theo nghiên cứu từ Gut Microbes (2023), việc tiêu thụ quá nhiều protein động vật có thể làm tăng sản xuất các hợp chất độc hại như ammonia và hydrogen sulfide trong ruột, gây tổn thương niêm mạc ruột. Thay vì tập trung vào thịt, bạn nên bổ sung luân phiên protein từ thực vật như đậu, hạt hoặc cá để cung cấp dinh dưỡng mà không làm hại đường ruột.

4. Uống kháng sinh không theo chỉ định

Kháng sinh cứu sống hàng triệu người, nhưng lạm dụng chúng lại là “kẻ thù” của đường ruột. Một nghiên cứu trên The Lancet (2023) chỉ ra rằng, chỉ một liệu trình kháng sinh không cần thiết cũng có thể tiêu diệt hàng loạt vi khuẩn có lợi, phải mất 6-12 tháng để hệ vi sinh phục hồi. Điều đáng lo là nhiều người tự ý mua kháng sinh để trị các bệnh không cần thiết như cảm cúm do virus.

Hãy luôn tuân thủ chỉ định của bác sĩ và bổ sung men vi sinh (probiotics) nếu phải dùng kháng sinh (Ảnh: Internet)

5. Ngủ không đủ giấc

Giấc ngủ không chỉ ảnh hưởng đến năng lượng mà còn tác động trực tiếp đến đường ruột. Theo nghiên cứu từ Đại học Chicago (2024), thiếu ngủ làm thay đổi nhịp sinh học của vi khuẩn đường ruột, giảm sự đa dạng vi sinh và tăng nguy cơ viêm ruột. Cụ thể, những người ngủ dưới 6 tiếng mỗi đêm có mức vi khuẩn Akkermansia - loại vi khuẩn bảo vệ niêm mạc ruột - thấp hơn đáng kể.

Để bảo vệ đường ruột, hãy duy trì giấc ngủ 7-8 tiếng và đi ngủ đúng giờ (Ảnh: Internet)

6. Uống cà phê hoặc trà khi bụng đói

Uống cà phê hoặc trà vào buổi sáng khi bụng đói là thói quen của nhiều người, nhưng điều này có thể gây kích ứng niêm mạc ruột. Theo Tiến sĩ Robynne Chutkan, tác giả cuốn Gutbliss, caffeine làm tăng tiết axit dạ dày, gây tổn thương lớp chất nhầy bảo vệ ruột, đặc biệt ở những người có tiền sử viêm loét. Để giảm tác hại, hãy ăn nhẹ trước khi uống cà phê hoặc trà, hoặc thay thế bằng các loại trà thảo mộc nhẹ nhàng hơn như trà hoa cúc.

7. Tập thể dục quá sức

Tập luyện thể thao rất tốt cho sức khỏe, nhưng tập quá sức lại có thể gây hại. Một nghiên cứu trên Frontiers in Physiology (2023) chỉ ra rằng, các bài tập cường độ cao kéo dài làm tăng căng thẳng oxy hóa trong cơ thể, gây viêm và làm suy yếu hàng rào bảo vệ đường ruột. Điều này khiến các chất độc từ ruột dễ thấm vào máu, gây ra hội chứng “ruột rò rỉ”. Để bảo vệ đường ruột, hãy tập luyện ở mức vừa phải, kết hợp nghỉ ngơi và bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như quả mọng, rau xanh.

Đường ruột khỏe mạnh không chỉ giúp bạn tiêu hóa tốt mà còn là chìa khóa cho một cơ thể tràn đầy năng lượng và tinh thần lạc quan. Bảy thói quen kể trên, dù tưởng chừng vô hại, lại có thể âm thầm phá hủy hệ vi sinh vật quý giá trong cơ thể bạn. Hiểu rõ và thay đổi những thói quen này là bước đầu tiên để bảo vệ “người hùng thầm lặng” trong cơ thể. Hãy lắng nghe cơ thể, ưu tiên chế độ ăn uống cân bằng, ngủ đủ giấc, tập luyện hợp lý và sử dụng thuốc đúng cách.

Xem thêm: Hãy bỏ ngay thói quen ăn uống sai lầm này, nếu không muốn “thần chết sớm ghé thăm”

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin