Thời điểm ăn uống ảnh hưởng rất lớn đến cách cơ thể hấp thụ, chuyển hóa và sử dụng năng lượng. Cơ thể chúng ta vận hành theo nhịp sinh học (circadian rhythm), trong đó hệ tiêu hóa, nội tiết, não bộ và các cơ quan hoạt động hiệu quả nhất vào ban ngày và bắt đầu "giảm tốc" vào ban đêm để chuẩn bị cho giấc ngủ và quá trình phục hồi. Khi bạn ăn muộn, đặc biệt là sau 20h hoặc sát giờ đi ngủ, các chức năng sinh lý của cơ thể buộc phải tiếp tục hoạt động trái với nhịp sinh học tự nhiên, dẫn đến tình trạng rối loạn trao đổi chất, tích tụ mỡ, tăng phản ứng viêm và làm gián đoạn giấc ngủ.

Một nghiên cứu công bố trên Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism cho thấy ăn tối muộn có thể làm tăng nồng độ glucose trong máu và giảm hiệu quả insulin - đây là hai yếu tố gắn liền với nguy cơ tiểu đường và béo phì. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc vì sao chỉ một bữa tối muộn lại có thể "rối tung" cơ thể như vậy, thì hãy cùng tìm hiểu 5 hậu quả sức khỏe đáng báo động dưới đây - những lý do hoàn toàn có thể khiến bạn phải suy nghĩ lại về thói quen ăn uống vào ban đêm.

1. Gây rối loạn tiêu hóa và tăng nguy cơ trào ngược dạ dày

Khi bạn ăn sát giờ ngủ, cơ thể không có đủ thời gian để tiêu hóa thức ăn đúng cách. Điều này khiến dạ dày phải làm việc trong khi bạn đã nằm nghỉ, từ đó dễ gây ra hiện tượng trào ngược axit - đặc biệt là khi ăn các món nhiều dầu mỡ, gia vị hoặc cay nóng. Theo Tiến sĩ Gerd Richter - chuyên gia tiêu hóa tại Đức, việc ăn tối muộn làm tăng áp lực lên cơ vòng thực quản dưới (LES), khiến axit dạ dày dễ trào ngược lên thực quản và gây cảm giác nóng rát ở ngực (heartburn), ho khan và gián đoạn giấc ngủ.

Lâu dài, trào ngược kéo dài có thể dẫn đến viêm thực quản và tăng nguy cơ ung thư thực quản (Ảnh: Internet)

Giải pháp được khuyến nghị là nên ăn tối trước giờ đi ngủ ít nhất 2-3 tiếng, đồng thời hạn chế các món khó tiêu và giữ tư thế thẳng sau ăn để hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa.

2. Làm gián đoạn giấc ngủ, giảm chất lượng phục hồi của cơ thể

Một trong những tác động rõ rệt nhất của việc ăn muộn là khiến giấc ngủ trở nên nông, dễ tỉnh giấc và không sâu. Khi cơ thể đang tiêu hóa thức ăn, nhiệt độ cơ thể tăng nhẹ và hormone insulin được tiết ra để xử lý glucose - cả hai yếu tố này đều làm gián đoạn quá trình sản sinh melatonin (hormone gây buồn ngủ), khiến bạn khó chìm vào giấc ngủ hoặc ngủ không ngon.

Một nghiên cứu của Đại học Columbia (Mỹ) cũng cho thấy những người thường xuyên ăn tối sau 21h có xu hướng ngủ ít hơn, tăng tỷ lệ mất ngủ và dễ thức dậy vào ban đêm. Ngủ không đủ hoặc kém chất lượng kéo theo hàng loạt hệ lụy: suy giảm trí nhớ, rối loạn cảm xúc, tăng cân, lão hóa nhanh và suy yếu miễn dịch. Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi vào sáng hôm sau dù đã ngủ đủ giờ, hãy kiểm tra lại thời điểm bữa tối của mình.

3. Làm tăng cân, đặc biệt là mỡ nội tạng

Ăn tối muộn không chỉ làm tăng lượng calo tổng thể trong ngày mà còn khiến cơ thể khó đốt cháy năng lượng hiệu quả như ban ngày. Sau bữa tối, hoạt động thể chất giảm, đồng thời các enzyme và hormone liên quan đến trao đổi chất cũng suy giảm theo nhịp sinh học - dẫn đến dư thừa năng lượng và tích tụ mỡ, đặc biệt là mỡ nội tạng (loại mỡ bao quanh gan, tim, thận...).

Một nghiên cứu trên Obesity Journal năm 2020 đã phân tích hai nhóm ăn tối vào lúc 18h và 22h, trong cùng một chế độ ăn. Kết quả cho thấy nhóm ăn muộn có mức glucose trong máu cao hơn 18%, insulin tăng 32% và quá trình đốt mỡ diễn ra kém hơn đáng kể.

Mỡ nội tạng không chỉ làm vòng eo to ra mà còn làm tăng nguy cơ tim mạch, tiểu đường type 2 và hội chứng chuyển hóa (Ảnh: Internet)

4. Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Thói quen ăn khuya liên tục được chứng minh có liên quan đến rối loạn lipid máu và tăng huyết áp - hai yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch. Theo nghiên cứu từ Đại học Tokyo, phụ nữ có thói quen ăn tối sau 21h có mức triglyceride trong máu cao hơn đáng kể và nguy cơ cao hơn 40% mắc hội chứng chuyển hóa so với những người ăn tối sớm hơn.

Ngoài ra, ăn tối muộn còn làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể, gây tổn thương thành mạch máu và tăng quá trình xơ vữa động mạch. Nếu bạn có tiền sử huyết áp cao hoặc cholesterol bất thường, việc thay đổi giờ ăn tối có thể là một trong những điều chỉnh đơn giản nhưng mang lại lợi ích lớn cho sức khỏe tim mạch.

5. Làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2

Thói quen ăn tối muộn khiến hormone insulin không hoạt động hiệu quả như vào ban ngày. Khi ăn vào ban đêm, mức insulin sau ăn tăng cao hơn, nhưng khả năng vận chuyển glucose vào tế bào lại kém đi, dẫn đến tình trạng đường huyết tăng cao kéo dài. Điều này không chỉ gây hại cho tuyến tụy mà còn thúc đẩy đề kháng insulin - yếu tố chính dẫn đến tiểu đường tuýp 2.

Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Diabetologia chỉ ra rằng những người ăn tối sau 21h có nguy cơ rối loạn glucose và kháng insulin cao hơn, ngay cả khi tổng lượng calo tiêu thụ trong ngày không thay đổi.

Vì vậy, thay đổi thời điểm ăn tối có thể là một biện pháp hỗ trợ phòng ngừa tiểu đường vô cùng đơn giản nhưng hiệu quả (Ảnh: Internet)

Không thể phủ nhận rằng trong một thế giới bận rộn và linh hoạt, ăn tối muộn đôi khi là lựa chọn duy nhất. Tuy nhiên, nếu điều đó trở thành một thói quen kéo dài, cơ thể bạn sẽ phải trả giá bằng hàng loạt vấn đề sức khỏe đáng lo ngại: từ giấc ngủ kém chất lượng, tăng cân không kiểm soát đến nguy cơ cao hơn của bệnh tim mạch và tiểu đường. Việc điều chỉnh giờ ăn tối, lý tưởng là từ 18h đến 19h30, không chỉ giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn mà còn mang lại lợi ích lâu dài cho toàn bộ cơ thể. Đôi khi, thay đổi một thói quen nhỏ cũng chính là cách bạn mở ra một lối sống khỏe mạnh hơn cho chính mình.

Xem thêm: Đổ mồ hôi liên tục ngay cả khi ở phòng máy lạnh, cơ thể bạn đang cảnh báo điều gì?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin