Quá trình oxy hóa là một phản ứng hoá học được diễn ra liên tục trong cơ thể, và mỗi khi xảy ra đều sẽ cho sản sinh các gốc tự do. Về cơ bản, các gốc tự do này có chức năng tương đối quan trọng đối với sức khỏe con người, phổ biến nhất là hỗ trợ các tế bào miễn dịch chống lại nguy cơ bị nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu trong cơ thể xảy ra tình trạng mất cân bằng oxy hoá (tức các gốc tự do chiếm nhiều hơn tỷ lệ các hợp chất chống oxy hóa) và dẫn đến tình trạng stress oxy hóa - nó sẽ khiến các tế bào động vật trong cơ thể bị tổn thương.

Quá trình cho thấy các gốc tự do tấn công tế bào khỏe mạnh, tạo nên hiện tượng stress oxy hóa (Ảnh: Internet)

Một khi cơ thể bị thiếu hụt các chất chống oxy hoá, sự phát triển của các gốc tự do sẽ thúc đẩy sự stress oxy hóa, gây ra những loại bệnh ác tính bao gồm: ung thư, tiểu đường, tim mạch, bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson,... Đồng thời sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình lão hoá thông thường của con người. Đó là lý do vì sao, chúng ta cần làm mọi cách để hạn chế quá trình oxy hóa xảy ra trong cơ thể, nhằm hạn chế mọi nguy cơ bệnh tật có thể xảy ra. Trong đó có 5 quy tắc sau đây mà mọi người cần ghi nhớ.

5 quy tắc cần nhớ giúp hạn chế quá trình oxy hóa trong cơ thể

1. Thực hiện chế độ ăn uống cầu vồng

Theo đăng tải của tạp chí Eat this, Not that!, chế độ ăn cầu vồng là chế độ dinh dưỡng bao gồm các loại thực phẩm có màu sắc như: đỏ, xanh, vàng, cam,... Có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch và giúp cơ thể khỏe mạnh.

Điều này là nhờ có nguồn chất chống oxy hóa thường đến từ thực phẩm có màu và hầu hết các loại thực phẩm có hàm lượng chất chống oxy hóa cao là thực vật. Vì vậy, hãy làm quen với việc chọn các loại rau, trái cây và thực phẩm thực vật có màu sắc rực rỡ để tăng lượng chất chống oxy hóa.

Thực phẩm màu đỏ chứa nhiều chất chống oxy hóa lycopene. Thực phẩm màu vàng, cam thì sẽ giàu carotene và vitamin C. Thực phẩm màu xanh tím thì chứa anthocyanin còn thực phẩm màu xanh đậm giàu beta-carotene, lutein… Các thực phẩm màu trắng cũng giàu chất chống oxy hóa quercetin (Ảnh: Internet)

2. Nên ăn carbs tốt

Chúng ta cần hạn chế tối đa các loại carbs xấu, tinh bột tinh chế như: bánh mì, cơm, mì, nui,… mà nên thay thế 30 - 50% lượng tinh bột này bằng các loại carbs tốt từ khoai lang, khoai tây, cà rốt, củ dền, củ cải, bí đỏ,…Đây là những thực phẩm không chỉ cung cấp đủ lượng tinh bột cần thiết cho cơ thể, mà còn rất giàu chất chống oxy hóa như: anthocyanins, carotene và vitamin C. Trong khi đó lại giàu chất xơ và nhiều khoáng chất kháng viêm khác.

3. Uống trà xanh 1 - 2 ly/ ngày

Hợp chất catechin và các hợp chất chống oxy hóa gốc carotenoid có trong trà xanh được cho là có thể ức chế sự tăng nhanh của các cholesterol xấu (LDL) và triglyceride, nhằm ngăn chặn tình trạng tích tụ mảng bám. Còn hợp chất EGCG sẽ hỗ trợ nâng cao sức khỏe tim mạch bằng cách giảm huyết áp và đánh tan các cục máu đông (hệ quả từ việc dư thừa cholesterol trong cơ thể). Ngoài ra, trà xanh cũng làm tăng khả năng chống oxy hóa của máu, giúp bảo vệ các phần tử LDL khỏi quá trình oxy hóa - một yếu tố nguy cơ gây bệnh tim và ung thư.

Mỗi ngày nên uống 1 - 2 ly trà xanh, không nên uống quá nhiều vì có thể gây giảm hấp thụ chất sắt cũng như mất ngủ (Ảnh: Internet)

4. Ngủ đủ giấc

Ngủ đủ giấc là rất quan trọng để duy trì sự cân bằng trong tất cả các hệ thống cơ thể. Giấc ngủ không tốt có thể ảnh hưởng đến chức năng não, sản xuất hormone, chất chống oxy hóa và cân bằng gốc tự do và một loạt những thứ khác.

5. Vận động thường xuyên

Thừa cân - béo phì cũng là một yếu tố thúc đẩy quá trình oxy hóa trong cơ thể. Theo đó, những người béo phì sẽ thường có nồng độ cholesterol và insulin trong máu tăng cao. Điều này khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch cũng tăng, từ đó, làm khả năng tiêu diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch suy giảm. Mặt khác, insulin cao có thể ức chế tế bào miễn dịch, đồng thời, thúc đẩy tăng sinh tế bào ung thư, gốc tự do trong cơ thể.

Vận động thường xuyên, ăn uống khoa học và kiểm soát tốt lượng đường trong máu là cách tốt nhất để tránh bị béo phì hoặc tiểu đường loại 2, góp phần làm giảm nguy cơ bị stress oxy hóa.

Nhìn chung, quá trình oxy hóa có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của chúng ta nếu bị xảy ra quá mức. Do đó, chúng ta cần biết cách ức chế và cân bằng nó, bằng cách xây dựng lối sống lành mạnh và tuân thủ chế độ dinh dưỡng đủ chất - nhiều rau xanh, trái cây. Đặc biệt - không lạm dụng các thực phẩm chức năng để bổ sung hợp chất một cách quá mức.

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin