Sự gia tăng tỷ lệ trầm cảm ở tuổi vị thành niên có liên quan đến nhiều yếu tố như áp lực học tập, mối quan hệ gia đình và cạnh tranh xã hội. Ví dụ, bài tập ở trường đã khiến các em nghẹt thở, và đi học thêm liên miên, núi bài tập về nhà, các kỳ thi lần lượt mang lại cho các em áp lực tâm lý rất lớn.

Đồng thời, sự căng thẳng hoặc vắng mặt của các mối quan hệ gia đình, chẳng hạn như cha mẹ bận rộn với công việc, phương pháp giáo dục đơn giản và thô lỗ, bỏ bê nhu cầu tình cảm của trẻ em cũng có tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của thanh thiếu niên. Ngoài ra, sự xa lánh của cạnh tranh xã hội cũng khiến trẻ em tham gia vào vòng xoáy cạnh tranh ngay từ khi còn nhỏ, và khi chúng nhìn thấy những hiện tượng không mong muốn trong xã hội rất dễ bị lạc và bối rối.

Trầm cảm ảnh hưởng đến não bộ của trẻ như thế nào?

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bệnh nhân trầm cảm bị giảm kích thước hồi hải mã, có thể liên quan đến mất trí nhớ.

Trẻ bị trầm cảm trong một thời gian dài sẽ có những thay đổi đáng kể trong não bộ. Các nghiên cứu đã báo cáo rằng nếu trầm cảm ở tuổi vị thành niên không được điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ gặp các triệu chứng như mất trí nhớ, kém tập trung và không phản ứng. Điều này là do tâm trạng chán nản ảnh hưởng đến sự cân bằng chất dẫn truyền thần kinh của não, chẳng hạn như serotonin, norepinephrine,... đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng, nhận thức và hành vi. Khi chúng mất cân bằng, nó dẫn đến suy giảm chức năng nhận thức trong não.

Ngoài ra, trầm cảm lâu dài cũng có thể dẫn đến những thay đổi cấu trúc trong não. Ví dụ, hồi hải mã là một vùng quan trọng trong não chịu trách nhiệm hình thành và lưu trữ ký ức. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bệnh nhân trầm cảm bị giảm kích thước hồi hải mã, có thể liên quan đến mất trí nhớ. Đồng thời, thể tích chất xám của vỏ não cũng có thể thay đổi, ảnh hưởng hơn nữa đến các chức năng nhận thức và cảm xúc của não.

8 tín hiệu có thể là dấu hiệu sớm của trầm cảm ở thanh thiếu niên

Các dấu hiệu ban đầu của trầm cảm ở thanh thiếu niên rất đa dạng, và cha mẹ và giáo viên nên chú ý đến những thay đổi ở con. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến:

1. Tâm trạng chán nản: Trẻ có thể thường cảm thấy chán nản, buồn bã hoặc trống rỗng và mất hứng thú với các hoạt động mà trước đây chúng quan tâm.

2. Vấn đề về giấc ngủ: mất ngủ, thức dậy sớm hoặc buồn ngủ có thể xảy ra, dẫn đến giảm chất lượng giấc ngủ.

3. Thay đổi cảm giác thèm ăn: Sự thèm ăn của con bạn có thể tăng hoặc giảm, dẫn đến thay đổi cân nặng đáng kể.

4. Mệt mỏi: Con bạn có thể thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, yếu hoặc thiếu năng lượng, không thể giảm bớt ngay cả khi nghỉ ngơi.

5. Tự đánh giá thấp: Trẻ em có thể cảm thấy mình vô giá trị và chẳng làm được việc gì, và có thể cảm thấy tự trách và tội lỗi.

6. Rút lui khỏi xã hội: Trẻ em có thể không muốn giao lưu với người khác, tránh các hoạt động xã hội và thậm chí giữ khoảng cách với gia đình và bạn bè.

7. Khó khăn trong học tập: Trẻ em có thể gặp khó khăn trong học tập, kém tập trung và mất trí nhớ, dẫn đến kết quả học tập sa sút.

8. Dễ cáu kỉnh hoặc nóng tính: Trẻ có thể trở nên cáu kỉnh, nóng tính hoặc không ổn định về mặt cảm xúc và dễ xung đột với các thành viên trong gia đình và bạn học.

6 điều nhỏ giúp con khỏe mạnh tinh thần

Để giúp con bạn duy trì sức khỏe tinh thần, cha mẹ có thể bắt đầu với những điều sau:

1. Lắng nghe và giao tiếp: Cha mẹ nên lắng nghe tiếng nói của con cái nhiều hơn và giao tiếp với con một cách bình đẳng và chân thành. Hiểu được suy nghĩ, nhu cầu và mối quan tâm của trẻ em và hỗ trợ cũng như thấu hiểu trẻ. Điều này giúp xây dựng mối quan hệ tin cậy giữa cha mẹ và con cái và giúp trẻ cảm thấy được gia đình yêu thương và hỗ trợ.

2. Nuôi dưỡng sở thích và thú vui: Khuyến khích trẻ phát triển sở thích và thú vui riêng của mình, chẳng hạn như hội họa, âm nhạc, thể thao,... Điều này không chỉ nâng cao lòng tự trọng và sự hạnh phúc của trẻ mà còn giúp trẻ giải tỏa căng thẳng và điều hòa cảm xúc. Đồng thời, sở thích cũng có thể trở thành cầu nối để trẻ giao tiếp với người khác và nâng cao kỹ năng xã hội.

3. Thời gian biểu đều đặn: Duy trì thời gian biểu đều đặn là điều cần thiết cho sức khỏe tinh thần của trẻ em. Cha mẹ nên giúp con cái lập một lịch trình hợp lý và đảm bảo rằng trẻ ngủ và nghỉ ngơi đủ giấc. Đồng thời, chúng ta cũng nên tránh tác động của những thói quen xấu như sử dụng quá nhiều sản phẩm điện tử đến giấc ngủ.

4. Tập thể dục vừa phải: Tập thể dục là một trong những cách hiệu quả để giải tỏa căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất vừa phải như chạy bộ, bơi lội, yoga,... Bài tập này không chỉ rèn luyện cơ thể và tăng cường sức khỏe mà còn giúp giải phóng cảm xúc tiêu cực và tăng cường cảm xúc tích cực.

5. Thiết lập hệ thống hỗ trợ: Giúp trẻ xây dựng hệ thống hỗ trợ xã hội của riêng mình, chẳng hạn như bạn bè, bạn cùng lớp,... Hãy cho con có người để tâm sự và tìm kiếm sự giúp đỡ khi con gặp khó khăn và thử thách. Đồng thời, cha mẹ cũng nên tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội của con em mình và tìm hiểu về vòng tròn bạn bè và môi trường xã hội của con.

6. Hướng dẫn tích cực: Cha mẹ nên hướng dẫn con cái nhìn nhận vấn đề bằng thái độ tích cực và lạc quan. Dạy trẻ cách đối mặt với những khó khăn và thất bại, đồng thời bồi dưỡng kỹ năng giải quyết vấn đề và sự tự tin. Đồng thời, chúng ta cũng nên chú ý đến những thay đổi về cảm xúc của trẻ và kịp thời an ủi, động viên trẻ.

Sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên là một vấn đề xã hội phức tạp và nghiêm trọng. Cha mẹ, nhà trường và xã hội nên cùng nhau quan tâm đến sức khỏe tâm thần của trẻ em và cung cấp cho trẻ sự hỗ trợ và giúp đỡ cần thiết. Bằng cách lắng nghe và giao tiếp, nuôi dưỡng sở thích và thú vui, duy trì lịch trình đều đặn, tập thể dục vừa phải, thiết lập hệ thống hỗ trợ và cung cấp hướng dẫn tích cực, chúng ta có thể giúp trẻ duy trì sức khỏe tinh thần và cho phép trẻ lớn lên khỏe mạnh.

Thanh Thanh

Theo Người đưa tin